1961 ve 1982 Anayasası Arasındaki Farklar, Ortak Özellikleri, Karşılaştırması

1961 ve 1982 Anayasası Ortak Özellikleri, Karşılaştırması

1961 ve 1982 Anayasaları yapılış yöntemi bakımından şu ortak özel­liklere sahiptirler:

(1)   Askerî müdahalelerin ürünü olmak.

(2)   Asker ve sivillerden oluşan ve seçimlerle oluşmamış Kurucu
Meclisler tarafından hazırlanmak.

(3)   Referanduma sunularak kabul edilmiş olmak.

Buna karşılık iki anayasanın yapılışı arasındaki farklar ise şöyle sı­ralanabilir:

(1)     1961 Kurucu Meclisinin sivil kanadını oluşturan Temsilciler Meclisi kısmen temsili nitelik taşırken, 1982 Kurucu Meclisinin sivil kana­dını oluşturan Danışma Meclisi tamamen atanmış kimselerden oluşmak­taydı. Temsilciler Meclisi üyelerinin yaklaşık üçte biri meslek kuruluşları­nın temsilcileri olarak kooptasyon yoluyla seçilmiştir. Ayrıca bu Mecliste, DP dışındaki siyasal partilerin temsilcileri de yer almıştır.

(2)      Temsilciler Meclisinde kapatılan DP dışındaki siyasal partilerin (CHP ve CKMP) temsil, edilmiş olmasına karşılık, Danışma Meclisinde

hiçbir partiye yer verilmemiştir.

(3)    Temsilciler Meclisi ile Millî Birlik Komitesi arasındaki uyuşmaz­lıkların Karma Komisyonda görüşülmesi ve Kurucu Mecliste oylanması kabul edilmişti. Bu ise, sayıca çoğunlukta olan Temsilciler, Meclisine üstün­lük sağlıyordu. Buna karşılık, Danışma Meclisi bir ön çalışma ve danışma organı niteliğinde olup, nihai kararı Millî Güvenlik Konseyi vermekteydi.

(4)      1961 sisteminde, referandumda anayasanın reddedilmesi halin­de, yeni seçim kanununa göre seçilecek bir Temsilciler Meclisinin yeni bir anayasa hazırlaması öngörülürken, 1982 sisteminde böyle bir durumda ne olacağı belirtilmemiştir.

(5)    1961 referandumunda siyasal partiler kamuoyu oluşturmada önemli bir rol oynamışken, 1982 referandumunda siyasal partiler ve diğer gruplara böyle bir imkan tanınmamıştır.