Güneş tutulması 4 ocak salı günü gerçekleşecek, türkiye den görülebilecek, güneş tutulması nasıl olur? ve 4 ocak 2011 güneş tutulması hakkında bilgilere bu başlık altından ulaşabilirsiniz.
2011in ilk Güneş tutulması 4 Ocak Salı günü gerçekleşecek. Parçalı Güneş Tutulması, Türkiyeden de gözlemlenebilecek tüm herkesi 4 ocak günü güneş tutulmasına bakmasını öneriyoruz bakalım türkiye den görebilecek miyiz.
Parçalı Güneş Tutulması İsveçin kuzeyi başta olmak üzere Avrupa, Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Orta Asyadan görülebilecek. Ayın yarı gölgesi Dünya yüzeyine ilk olarak Cezayirin kuzeyinden değecek (TSİ 08.40), daha sonra doğuya doğru hareket edecek.
Parçalı Güneş Tutulması, Türkiyeden de gözlemlenebilecek.
2011de 4 Parçalı Güneş Tutulması ve 2 Tam Ay Tutulması bekleniyor.
Son Güneş tutulması Güney Pasifikte 11 Temmuz 2010da meydana geldi. Bir sonraki Güneş tutulmasının ise 13 Kasım 2012de olması bekleniyor.
Güneş tutulması nasıl oluşur ?
Ay Güneş’ten yaklaşık 400 kere daha küçük fakat bize Güneş’ten 400 kere daha yakın olduğu için gökyüzünde ikisi de aynı büyüklükte gözükürler. Bir Güneş Tutulması, Ay’ın Güneş ile Dünya arasına girmesi ve bazı özel koşulların sağlanması neticesinde meydana gelir. Tutulmanın olabilmesi için, Ay’ın Yeniay safhasında olması ve Yer etrafındaki yörüngesinin düzlemi ile Yer’in Güneş etrafındaki yörünge düzleminin arakesit noktaları doğrultusunun Güneş’in merkezinden geçmesi gerekir. Diğer bir deyişle Güneş Ay ve Dünya aynı doğrultuda olmalıdır. Bilindiği üzere bir yıl içerisinde 12 ay vardır. Yani Ay, Dünya etrafında yılda 12 kez dolanır. Dolayısıyla,eğer Ay’ın yörünge düzlemi Dünya’nınkiyle çakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Güneş tutulması meydana gelebilirdi. Fakat durum böyle değildir. Ay’ın yörünge düzlemi ile Dünya’nınki arasında yaklaşık 5° 9′ lık bir açı vardır. Bu açı nedeniyle Dünya, Ay ve Güneş, Ay’ın Dünya etrafındaki her dolanımında tam olarak aynı doğrultuda bulunmazlar. Böylece her ay bir Güneş tutulması oluşmaz. Nitekim bir yılda en az iki, en çok beş Güneş tutulması meydana gelebilir.
Tam, halkalı ve parçalı olmak üzere üç tip Güneş tutulması vardır. Bir Güneş tutulmasının tam veya halkalı oluşu Ay’ın Dünya’ya uzaklığı ile belirlenirken, parçalı oluşu Ay, gözlem yeri ve Güneş arasındaki açıyla, bir başka deyişle, her üçünün tam olarak aynı doğrultuda bulunmamasıyla ilgilidir. Bilindiği gibi Ay, Dünya çevresinde basıklığı az da olsa elips şeklindeki bir yörüngede dolanır. Bundan dolayı Dünya’ya olan uzaklığı her an değişmektedir. Eğer tutulma anında Ay Dünya’ya yeteri kadar yakınsa, görünen çapı Güneş’in görünen çapından büyük olur, Güneş diskinin tamamı örtülür ve Tam Tutulma meydana gelir. Aksi takdirde Güneş diskinin tamamı örtülmez, diskin sadece iç kısmı örtülür ve bir Halkalı Tutulma oluşur. Bazan da Ay ve Güneş’in konumları öyledir ki, Ay, Güneş diskinin ancak bir kısmını örter. Bu durumda da Parçalı Tutulma meydana gelir. Tam ve halkalı tutulmaların maksimum örtülme evresinden önceki ve sonraki dönemlerinde de doğal olarak parçalı tutulma evresi bulunur.
Ay’ın yarıçapı Dünya’nınki ile mukayese edildiğinde çok küçük olduğundan, Dünya’nın tamamı Güneş ve Ay diskinin dış teğetlerinin oluşturduğu gölge konisinin içine girmez. Bu nedenle bir Güneş Tutulması Dünya üzerinde ancak belirli bölgelerden görülebilir. Halbuki Ay Tutulması’nda durum böyle değildir. Ay tutulması o anda gece olan yerlerin tümünden gözlenebilir. Ay tutulmalarında Dünya, Ay ile Güneş’in arasına girer ve Dünya’nın gölgesi Ay’ın tamamını perdeleyebilecek kadar büyük olur.
Tam Güneş tutulması diğer tutulma türlerine göre çok daha önemlidir. Zira, tam tutulmada Güneş’in tamamı Ay tarafından birkaç dakika için örtüldüğünden, bu sırada yapılacak gözlemlerden yıldızımızın dış atmosfer tabakaları, özellikle koronanın fiziği hakkında önemli bilgiler elde edilir.
Tam Güneş Tutulması
Tam güneş tutulması, Güneş’in Ay tarafından tamamen kapatılmasıyla oluşur. Aşağıdaki resimlerde ve çizimlerde tam güneş tutulması gösterilmiştir.
Halkalı Güneş Tutulması
Güneş ve Ay aynı hizaya gelir, ancak bazen belli ölçüde Ay, Güneşten daha küçük görünür. Böyle oluşan görüntü halkaya ya da yüzüğe benzer. Aşağıdaki resimlerde ve çizimlerde halkalı güneş tutulması gösterilmiştir.
Parçalı Güneş Tutulması
Güneş ve Ay aynı hizada olmazsa Güneş’in bir kısmı karanlık görünür. Bu tutulmada gölge konisi Dünya yüzeyiyle kesişmez. Aşağıdaki resimlerde ve çizimlerde tam güneş tutulması gösterilmiştir.
Kaynak: Tübitak Ulusal Gözlemevi
