NotÖSS Tarih sorularındo son yıllarda Osmanlı Devleti ile ilgili “XVII. yüzyıla kadar Osmanlı’da…” veya “XVII. yüzyıldan itibaren Osmanlı’da..” gibi ifadelere yer verilerek Osmanlı Siyasi Tarihi’ne bakış değişmiştir.
8u sebeple öğrencilerimiz soruları çözümlerken Osmanlı’nın “Kuruluş, Yükselme, Duraklama, Gerileme, Dağılma” gibi dönemlerini bir bütünlük içinde görmeleri, XVII. yüzyıla kadar Klasik dönem, XVII. yüzyıldan itibaren giderek eski güç ve ihtişamın yitirilmeye başlandığı süreç olarak Osmanlı Tarihi’ni görmeleri gerekmektedir. Bu bakış açısı ile de ezbercilikten biraz olsun uzoklaşılacaktır kanaatindeyiz.
Duraklama DÖnemi
■ Sokullu Mehmet Paşa’nın ölümünden (1579) II. Viyana Kuşatması sonrası imzalanan 1699 Karlofça Antlaşması’na kadar geçen döneme denir.
■ Duraklama Dönemi’nde Osmanlı Devleti, genişleme siyaseti gereğince topraklarına toprak katmıştır. (1664 Vasvar, 1672 Bucaş Anlaşmaları gibi başarılı Anlaşmalar imzalamıştır.)
■ Bu basanlara rağmen bu dönemin “Duraklama” olarak adlandırılmasında “Yükselme Dönemi’ne nazaran (özellikle) XVII. yüzyıldan itibaren idari, askeri, mali ve eğitim alanlarındaki bozulmalar” gerekçe olarak verilebilir.
Özellikle XVII. yüzyılda,
• Avrupa’daki bazı teknik gelişmelerin (Avrupa ordularındaki donanımlar gibi) takip edilmemesi
• Coğrafi Keşifler ile ticaret yollarının yön değiştirmesi sonucu ticaret faaliyetlerinin durağanlaşması
• Savaşların uzun sürmesi ve istenilen başarıların alınamaması
• Rüşvet ve iltimasın yaygınlaşmasıyla iş ve görevlendirmede liyakatin gözetilmemesi
• Askeri mekanizmadaki bozulmaların sosyal-ekonomik-idari-asayiş-güvenlik vs. birçok alandaki huzursuzluklara zemin hazırlaması gibi etkenler Osmanlı’nın Duraklama Dönemi yaşamasında etkili olmuştur.
