Epitel Doku Hakkında Kısaca Bilgi, Görevleri Konu Anlatımı

Epitel Doku Hakkında Kısaca Bilgi, Konu Anlatımı, detaylı araştırma,
A. EPİTEL DOKU
• Vücudun dış ve iç yüzeyini örter.
• Bazal zar üzerine oturmuştur.
• Kan damarları bulunmadığından bağ dokusundan difüzyonla besin sağlar.
• Hücreleri arada boşluk bırakmayacak şekilde dizilmiştir. Ara madde çok azdır.
• Üst deride, iç organ boşluklarındaki zarlarda, salgı bezlerinde ve bazı duyu organlarında bulunur.

Görevleri:

1. Koruma: Fiziksel, kimyasal ve mikrobik
etkenlere karşı korur.
2. Emilim: İnce bağırsaklarda emilimi sağlar.
3. Salgı yapma: Süt, göz yaşı gibi salgılar üretilir.
4. Duyu: Çevreden gelen uyarıları alır.
Örtü epiteli
• Hücreler, aralarında boşluk – bırakmaksızın sıkıca bağlanmışlardır.
• Vücudun dış yüzünü, iç boşlukları ve özel organların iç yüzünü döşer.

Tek Katlı Yassı Epitel
• Yassı görünürler
• Çekirdek ortada ve ovaldir.
• Bazal zar üzerinde olduklarından canlıdırlar.
• Kan damarlarının iç yüzünde ve akciğer alveol-lerinde bulunurlar.

b. Tek Katlı Kübik Epitel
• Enleri boylarına eşit, küp şeklindeki hücrelerden meydana gelmiştir.
• Çekirdek ortada yer almıştır.
• Omurgalıların böbrek kanalında, yumurtalık üzerinde ve tiroit bezinde bulunur.

c. Tek Katlı Silindirik (=Prizmatik) Epitel
• Hücre boyları bulundukları organa göre değişir.
• Hücreler prizma şeklindedir.
• Mideden sonra gelen sindirim kanalında bulunur.

d. Yalancı Çok Katlı Epitel
• Aslında tek katlıdır. Fakat bütün hücrelerin bir yüzleri zar üzerinde olmalarına rağmen diğer yüzleri boşluğa ulaşamadığından çok katlı görünürler.
• Bulunduğu yere göre üzerinde titrek tüyler bulunabilir.
• Hücreler kadehe benzediğinden bunlara kadeh hücreleri de denir.
• Bazılarında siller bulunur.
• Burundan başlayarak tüm solunum yollarının bronşlara kadar olan bölümünde ve erkek bireylerin epididimis kanallarında yer alır.

e. Çok katlı epitel

• Omurgalılarda üst deri çok katlı epitel dokudan oluşmuştur.
En alttaki hücreler taban zan üzerine oturmuştur.

En alttaki hücrelerin mitozu ile oluşan yeni hücreler yukarı itilirken şekilleri değişir.

Dış yüzeye itilen hücreler difuzyonla besin sağlayamaz duruma geldiklerinden sitoplaz-maları azalır ve keratin oluşturmaya başlarlar.

Keratinleşen hücreler ölür ve dışta koruyucu bir tabaka oluşturur.

Sürüngenlerin derilerindeki pullar, çeşitli hayvanlarda bulunan kıl, tırnak, boynuz gibi yapılar keratinleşmiş yapılara örnektir.

Vücudun az basınçlı bölgelerinde keratinleşme olmaz. Ör; yemek borusu ile ağız boşluğu

Hücrelerindeki melanin denen renk maddesi deriye hem renk verir hem de güneşin zararlı etkisinden korur. Güneş ışınları melanin sentezini artırır. Vücuttaki et benleri melanin ile oluşur.

Gözün damar tabakasındaki pigment maddesi göze renk verir.

2. Bez Epiteli
• Salgı üreten epitel çeşididir.
• Bir hücreli ve çok hücreli olmak üzere ikiye
• ayrılır.

Bir Hücreli Bezler:
• Genellikle silindirik bir epitel hücreden oluşurlar.
• Diğer hücreler arasında dağınık halde bulu nurlar ve mukus salgılarlar (goblet hücreleri).
Çok Hücreli Bezler
Salgılama şekillerine göre üçe ayrılırlar:

1. Ekzokrin (Kanallı) Bezler:
• Salgılarını bir kanalla veya doğrudan doğruya vücut boşluğuna veya vücut dışına boşaltırlar.
• Salgılarında enzim bulunabilir.
• Ter, tükürük, gözyaşı, yağ, sindirim bezleri örnekleridir.
• Salgı doğrudan doğruya kana verilir.

2. Endokrin (Kanalsız) Bezler:
• Salgısına hormon denir.
• Ekzositoz ile kana verilir.
• Hipofiz, epifiz, tiroit, paratiroit, böbrek üstü bezleri

. Karma Bezler:

İki bezin özelliği de bulunur.

Ör; pankreas, yumurtalık, testisler

3. Duyu Epiteli
• Fiziksel, kimyasal ve optik uyarıları alan özelleşmiş epitel hücrelerdir. _^
• Duyu epitel hücrelerinde yenilenme yoktur.

Uyarıları almaçları ile sinir hücrelerinin dendrit erine kadar iletirler.

Uyarılar doğrudan sinir hücreleriyle de alınabilir.