KASLARIN KASILMA MEKANİZMASI
- Kasılma, motor sinirlerden gelen uyarılarla başlar. Böylece, sinir uçlarından asetilkolin salgılanır.
- Uyarılan kas hücrelerinin zarlarında Ca++ iyonları geçirgenliği artar.
- Kasılma sırasında aktin ve miyozin tepkimeye girer, aktomiyozin oluşur, kasılma gerçekleşir. Buna kasıl sarsılma denir.
- Kaslara uyartı getiren sinirlerin görev yapmaması veya zarar görmesi durumunda insanda felç görülür.
- Normal durumlarda bile kaslar belli bir gerginliğe sahiptir, buna kas tonusu denir.
a – b -» Bekleme evresi (latent) b – c -» Kasılma evresi c – d —> Gevşeme evresi Kasılma olayı 3 evrede gerçekleşir;
1. Gizli Evre:
Uyarının alınması ile kasılmanın başlaması arasında geçen 0,01 sn’lik süredir.
2. Kasılma Evresi:
Kasın kasılarak iş gördüğü süredir. 0,04 sn sürer.
3. Gevşeme Evresi:
Gevşeme başlangıcı ile kasın ilk haline dönme süresidir. 0,07 sn. sürer.
Kas lifleri de sinirlerde olduğu gibi birinci uyarandan sonra ikinci bir uyarıya cevap vermezler, kasılı halde kalırlar. Buna fizyolojik tetanoz veya kramp denir. Bir kasın kasılabilmesi için uyartının belirli bir değerde olması gerekir. Buna “ya hep ya hiç kuralı” denir.
• Belirli zaman aralıklarında gönderilen uyartılar düzenli kasılmalara sebep olur.
• Uyarıların aralıkları kısaltılırsa 2. Şekilde olduğu gibi yarım tetanoz görülür.
• Eğer uyarılar peş peşe gönderilirse tam teta-noz görülür.
Kasılma Sırasında:
1. İki Z bandı birbirine yaklaşır.
2. H bandı kaybolur. 3.1 bandı daralır.
4. A bandı değişmez.
Kasılma Sırasında Enerji Kullanım Sırası:
1. ATP
2. Keratin fosfat
3. Glikoz
4. Glikojen
5. Yağ
6. Protein
KASILMANIN KİMYASAL AÇIKLAMASI
Kasılma için gerekli enerji; ATP, keratin fosfat 3P), oksijenli solunum ve fermantasyondan sağlanır.
ATP -» ADP + P + Enerji
CP + ADP ATP + Keratin
C6Hı206 + 6 02 -> 6 H20 + 6 C02 + 38 ATP
C6Hı206 -> 2 C3 H5 – OH + 2 ATP
(Glikojen -> Glikoz -> Laktik asit + Enerji)
Kaslara yeterli oksijen ulaşamıyorsa, enerji ksijensiz solunumla elde edilir. Sonuçta laktik asit leydana gelir. Yorgunluk hissi verdiğinden buna orgunluk asiti de denir.
• Kaslarda biriken laktik asitin % 20’si oksitlenir, kalanı ise glikojene çevrilir.
• Kasılma sırasında enerjinin bir bölümü ısı olarak ortama verildiğinden sıcaklık artar.
• Hızlı kas çalışması sonucunda kalp atışı ve solunumda hızlanır.