İlk Türk Devletleri – Büyük (Asya) Hun Devleti Hakkında Bilgi, konu özeti, ödev araştırması, kısaca bilgi,
İLK TÜRK DEVLETLERİ
BÜYÜK HUN DEVLETİ (ASYA HUN DEVLETİ)
* Orta Asya’da bilinen ilk teşkilatlı Türk devleti’dir.
* Türkler’in kutsal saydıkları Ötügen çevresi merkez olmak üzere geniş bir alana yayılmışlardır.
* Bilinen ilk hükümdarı Tuman (Teoman)’dır. M.Ö. 220’de Hun devletini kurmuştur. Çin üzerine yapılan akınlar sonucu Çinliler Hunlara karşı kendilerini savunmak amacıyla “Çin Seddi”ni oluşturmuşlardır.
* Devletin asıl teşkilatlanması ise Modun (Mete) Han zamanında olmuştur. Bu dönemde Hunlar en güçlü durumlarına ulaşmışlardır. Çinliler baskı altında tutulmuş, Orta Asya’daki Türk kavimleri bir yönetim altında toplanmış ve böylece tarihte ilk kez Türk siyasi birliği kurulmuştur.
* Modun Han’dan itibaren bir süre daha parlak dönemini sürdüren Asya Hun Devleti, zamanla Çinlilerin yol açtığı iç karışıklıkların etkisiyle zayıflamıştır.
* Orta Asya’da yaşayan Türk topluluklarıyla Çinliler arasındaki en büyük problem hemen her devirde “İpek Yolu” olmuştur.
* Asya Hun Devleti, Hohan-yeh ve Çiçi Yabgu arasındaki taht mücadelesi ve iç huzursuzluğun da etkisiyle M.Ö. 58’de Güney Hunları ve Batı Hunları olmak üzere ikiye ayrılmıştır.
* Batı Hun Devleti ile mücadele eden Çinliler, Güney Hun Devletini de baskı altında tutmuşlardır. Bu devlet de Kuzey ve Güney olmak üzere ikiye ayrılmıştır.
* Kuzey Hunları bir süre varlığını sürdürmüş daha sonra Batı Hunlarına katılmıştır. Güney Hunları ise Çin sınırına yerleşip 216 yılına kadar varlığını sürdürmüşlerdir.
* Güneye inerek Afganistan ve Hindistan’ın ku¬zey bölgelerine yerleşen ve burada V. yüzyılın ilk yarısında güçlü bir devlet kuran Hunlara ise Akhunlar veya Eftalitler denilmiştir. Bunlar da VI. yüzyıl ortala¬rında Göktürk ve Sasani saldırılarıyla yıkılmışlardır.
YORUM: Metehan’ın, Çin İmparatoruna gön-dermiş olduğu mektupta, yay çekebilen bütün kavimle¬ri bir çatı altında topladığından ve bunların barış içeri¬sinde yaşadığından bahsetmesi ilk kez Türk siyasi birliğinin Hunlar döneminde sağlandığını gösterir.
HUNLARIN BATIYA YÖNELMELERİ VE KAVİMLER GÖÇÜ
* Büyük Hun Devleti’nin dağılmasından sonra iç karışıklıklar, iktisadi zorluklar, komşu toplulukların baskısı ve cihan hakimiyeti anlayışı gibi nedenlerden dolayı batıya yönelen Hunlar IV. yüzyılda Hazar Denizi ile Aral Gölü arasındaki bölgede yaşayan Alanların topraklarını ele geçirerek Avrupa içlerine kadar ilerlemeye başlamışlardır.
* Doğu Avrupa’da yaşayan Germen kavimleri (Ostrogotlar, Vizigotlar, Vandallar, Gepitler) ve Slavlar, Hunlar karşısında tutunamamışlar, böylece Avrupa’da batıya doğru bir yayılma başlamıştır. “Kavimler Göçü” olarak adlandırılan bu gelişmeler Avrupa’yı büyük ölçüde etkilemiştir.
Kavimler Göçü’nün sonuçları olarak;
• Roma İmparatorluğu, Doğu ve Batı olmak üze¬re ikiye ayrılmıştır. Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla bu devlet üzerinde birçok Germen dev¬letleri kurulmuştur (Bunların en önemlisi Franklardır).
• Avrupa’da bugünkü devlet ve milletlerin temeli oluşmuştur.
• Germen topluluklarının Hristiyanlığı benimsemeleri ile Hristiyanlık Avrupa’da daha etkili hale gelmiştir.
• Avrupâ’daki feodal rejime ortam oluşmuştur.
• Avrupa’da güçlü bir Hun Devleti kurulmuştur.
YORUM: Türkler bağımsızlığa hayranlık duyup, tabiyeti yüz kızartıcı olarak görmüşlerdir. Yurtları istilaya uğrayan Türk toplulukları bulundukları bölgeyi genellikle terk etmişlerdir. Bu durum Türklerin özgürlüklerine ve bağımsızlıklarına düşkün olduklarını’ gösterir. .
