İslam Hukuku (Fıkıh) Nedir Kısaca Bilgi

İslam dinin ya­yılması ve kurumlaşması sonucu, insan ilişkilerini, Kuran ve Hz. Muhammet’in sözlerine göre düzenleyen hukuk siste­mi. Dört temel kaynağı vardır. Bunlar, kuran, hadis, icma-ı ümmet ve kıyas’tır. Kuran, pek çok alanda, hem yönetsel, hem hukuki ilkeler ortaya koymuştur. Bu yüzden, Hz. Muhammet, daha ilk başta, hem devlet yöneticisi, yani devlet başkanı, hem de Müslümanların hukuk sorunlarını çözümleyen kişi durumuna gelmişti. Hz. Muhammet’in bu durumu islam hukuk sistemini de etkiledi, Ku­ran’da yer alan ve uygulamada açıklan­ması gereken pek çok konuda, hadisler söylemek durumunda kaldı. Nitekim, kuran ve hadis, İslam hukukunun en zen­gin iki kaynağıdır. Bu arada, bugün bile hukukta vazgeçilemeyen ve yasa gücü taşıyan içtihat kurumu, icma-i ümmet ol­gusuyla, İslamda en geniş yerini aldı ve giderek daha yaygın bir biçimde uygu­landı. Bu durum, İslam hukukunda söz sahibi olabilecek binlerce fıkıh bilgini­nin (fakih) yetişmesine yaradı. Kuran ve hadiste yer alan hukuk sorunlarını deri­nine inceleyen bu kişiler yazdıkları fıkıh eserleriyle, İslam hukukunun bütünleş­mesini ve toplumun her kesiminin gerek­sinmesini karşılamada önemli rol oyna­dılar. İslam hukukunun başka bir önemli kaynağı da kıyasdır. Kıyas, uygulamada Kuran ve hadiste geçmeyen ya da o ko­nuda içtihat sahiplerinin herhangi bir uy­gulama kararı (hükmü) bulunmayan ko­nuda, fakihin, benzeri konulardaki karar­ları karşılaştırarak ver-diği yargıdır. Bu da, toplumun sorunlarının çözümlenme­sinde, hukukçunun pratik davranmasına ve zaman yitirmemesine neden olur. İs­lam hukuku, kişisel ve toplumsal yanla­rıyla genel bir karaktere sahiptir. Kesin­likle buyurucudur (amir) devletten devlete ya da yargıçtan yargıca değiş­mez. İslam hukukunda başlıca konular, inanç, ibadet, mira, nikah, zekat, ceza, nafaka, amel vb gibi çeşitlilikler göste­rir. Bu konularda İslam fakihlerinin pek çok eserleri vardır. İslam hukuk sistemi dört kaynaktan başka, zaman zaman, örf ve adetler ile hicet, zaruret ve istihsan gibi ikinci derecede ve yargıcın yetki ve yeğlemesine bırakılmış hukuk kaynakla­rına da sahiptir, bunlar da kuran ya da hadiste yer alan ayrıntılardır.