İslamiyetten önce türklerde din, Türkler hangi dine inanırlardır?
Gök Tanrı : Türklerde ilk sistemli din anlayışı olarak karşımıza gök tanrı dini çıkıyor. Türk yaşamına da oldukça uygun bir din çünkü yaylakta da kışlakta da Tanrı Göktedir ve her yerde bizimledir inancı hakimdir.
Mimari yapı istemiyor, ilerde islamiyete geçişi kolaylaştıracak da pek çok unsur vardır, Çünkü tek tanrı anlayışı var, cennet-cehennem, ahiret inancı, kurban anlayışı, savaşçı özelliğin teşviki , sosyal adalet, eşitli, temizlik gibi kavramlara önem veriyorlar. Tüm bunlar islamiyete geçişi kolaylaştıran unsurlar olarak karşımıza çıkıyor.
Atalar Kültü : Ölmüş bir büyüğün ruhuna saygı, o ruh evi ya korur ya cezalandırır.
Totem : Bir şeyi kutsallaştırma, bir hayvan, bir eşyayı kutsalaştırma.
Doğalar Kültü : Doğa varlıklarının kutsal sayılması.
Şamanizm : Bir din değil ama Türklerde pek çok dinden daha önemli bir inanç sistemidir. Temeli falcılık ve büyücülüğe dayalıdır.
Hatta bazı Türk hükümdarları şaman rahiplerine fal baktırıp ” Bu seferin sonu sizin için kötü görünüyor” dediğinde seferden bile vazgeçebiliyorlar.
Şamanizm bizim için bu anlamda önemlidir. Günümüze bile pek çok etkisi vardır. Tahtaya vurup şeytan kulağına kurşun demek bile o dönemden kalmıştır.
Şamanizm’in günümüzde bile pek çok şeye etkisi vardır (At nalı gibi nazar boncuğu hiçbir islam ülkesinde görülmez).
Not : Türklerde Gök Tanrı dışında farklı din inanışları da görülüyor, çünkü dini hoşgörü olan bir toplumuz, Hristyanlık, musevilir, Maniheizm, buda dini, gibi farklı dinlere inanış Türklerde zaman zaman etkinlik kazanıyor.
