Mudanya mütarekesi Önemi Sonuçları Maddeleri

MUDANYA MÜTAREKESİ, Kurtuluş Savaşı’nın sonunda Türkiye Büyük Mil­let Meclisi (TBMM) ile Birinci Dünya Savaşı’nı kazanmış olan itilaf devletleri arasında imzalanan ateşkes anlaşması, (11 Ekim 1922), Türk-Yunan savaşına son veren bu anlaşmaya İngiltere, Fransa İtalya, ve Yunanistan hükümetleri katıl­dılar. Türk Ordusu’nun Başkomutanlık Meydan Savaşı’ndan zaferle çıkması üzerine, İtilaf Devletleri, Türk kuvvetle­rinin Trakya’ya geçirilmemesi için yo­ğun politik çaba harcadı. Bu arada Türk kuvvetleri Çanakkale Boğazı’nda yansız bölgeye kadar gelip dayandı. Türkiye, Trakya’nın kesin olarak alınmasında ka­rarlıydı. Fransa Başbakanı Henri Poinca­ré, Fransız askerlerinin 24 saat içerisnde Boğaz’dan çekilmesini buyurdu. İtalya’ nın aynı yolda karar alması üzerine, Tür­kiye’nin sorundaki gücü arttı. İtilaf dev­letlerinin üç başbakanı 23 Eylül günü al­dıkları bir kararala, Venedik’te ya da başka bir yerde, İtilaf devletleri temsilci­leriyle Japonya, Romanya, Sırp-Hırvat Slovan Birliği ile Yunanistan’ın da katı­lacağı bir konferans toplanması ve bu toplantıya katılacak olan Türkiye’nin Meric’e kadar

Edirne içinde olmak üzere Trakya Bölgesi’ni işgal etmesine izin ve­rileceği, hatta bu konudaki kararlarının Franklin Bouillon tarafından Mustafa Kemal’e bildirilmesine karar verildiği açıklandı. Buna karşılık Mustafa Kemal, Trakya’nın bir an önce Yunan işgalinden kurtarılması için, Mudanya’da bir konfe­rans düzenlemesini önerdi. İtilaf devlet­lerince bu öneri kabul edilince Türkiye Büyük Millet Meclisi, Garp Cephesi Ko­mutanı İsmet Paşa’yı konferansta Türk temsilcisi olarak görevlendirdi. 3.. Ekim de başlayan görüşmelerde, İsmet Paşa, Yunan kuvvetlerinin Meriç Irmağı’nın batı yakasına çekilmesini, Trakya’da Türk yönetiminin bir an önce kurulması­nı, Edirne’nin bir parçası olan Karaağaç tren istasyonu ile İstanbul – Edirne De-miryolu’nun Türkiye’de kalması ve rehi­nelerin geriye verilmesinin koşullarını açıkladı. Fransa İngiltere temsilcileri bu önerileri kabul etti. Yunanistan temsilci­si itirazda bulunduysa da sonuç elde ede­medi. Türk Ordusu’nun Trakya’ya geç­mek üzere harekete geçirilmesine izin verilince, Çanakkale Boğazı’nı elinde tutmayacağını anlayan İngiltere de, İtal­ya Fransa temsilcilerinin kararlarına uy­mak zorunda kaldı. Bunun üzerine 11 Ekim 1920 günü, 14 maddeden oluşan Mudanya Mütarekesi imzalandı. Mütare­kenin başlıca meddeleri şunlardır.

*  Bu anlaşma ile Türk Yunan kuvvetleri arasında ateşkes sağlandı.

*  Yunanlılar Trakya’daki askerlerini Me­ric’in batısına çekecekler, Türk Yunan sınırı, Meric’in Ege’ye döküldüğü yer­den, Karadeniz’deki Bulgar sınırına ka­dar uzanacak,

*  Türk jandarması, Trakya’ya geçerek, güvenlik önlemleri alacak,

*   Barış yapılıncaya kadar, Trakya’da Türk Yunan anlaşmazlıklarının çözümü için bir miktar itilaf kuvveti görev yapa­cak,

*   Barış imzalanıncaya kadar, Türkiye Trakya’ya düzenli ordular sokmayacak,

*   Yunanlılar, boşaltma işlerini bir ayda yapacak ve taraflar arasında bir ay sonra barış görüşmelerine geçilecek. Öteki maddeler de, bu genel çerçeve içerisinde çeşitli sorunların çözümüne ayrılmıştır. Bu ateşkes anlaşmasının imzalanmasın­dan sonra itilaf devletleri 27 Ekim 1922′ de Türkiye Büyük Millet Mecisi’ne bir bildiri göndererek, doğudaki savaşa son verdiklerini ve 13 Kasım’da da tarafların barış görüşmelerine başlamalarına karar verildiğini bildirdiler.