Eski kaynaklara göre dünyaya gelen ilk insan çifti. Tevrat’a göre. Tanrı önce Âdem’i, sonra ona yardımcı birtakım hayvanları yaratmıştır. Fakat Âdem. bunlardan hiç birini kendisine denk görmediği için. Tanrı ona eş olarak. Âdem’in sol kaburga kemiğinden Havva’yı yaratmıştır.
Adem ile Havva, cennet bahçesine gönderilmiş ve bahçenin bekçiliği Adem’e verilmişti. Bahçenin ortasında iki ağaç vardı. Bunlar «hayat» ve «iyi ile kötüyü tanıma» ağaçlarıydı. Bu son ağacın meyvesini ye-mesi Adem’e yasak edilmişti. Ama bu yasağa rağmen, yılana uyarak önce Havva, sonra da Âdem bu meyveden yerler. Ceza olarak cennetten kovulurlar.
Tevrat’a daha sonra eklenmiş olan, evrenin yaratılmasından söz eden bolümde ise. Adem ile Havva aynı zamanda yaratılmış ve bütün öbür yaratıkların başına geçirilmiş olarak gösterilmiştir.
îslâm dininin ulu kitabı olan Kur’an’ın birçok surelerinde de Âdem ile Havva’dan söz edilir. Kur’an’da Âdem’in yaratılışı hakkında şöyle denir: «İnsanı balçıktan yarattık». Fakat, menkıbelere göre. Tanrı Cebrail, Mikâil, İsrafil adlarındaki meleklerin her birine yedi kat, menkıbelere göre. Tanrı Cebrail, Mikâil. İsrafil adlarındaki meleklerin her birine, yedi kat yerden yedi avuç toprak almalarını emretmiş; fakat yer bu toprağı vermek istememiştir. 0 zaman Azrail, insanı yaratmak için gereken toprağı yerden zorla almıştır.
Tanrı, günlerce yağmur yağdırarak bu toprağı yumuşatmış, melekler yoğurmuş ve Tanrı da biçim vermiştir. Fakat can vermeden önce. kuruması için uzun süre beklemiştir. Âdem yaratıldığı vakit. Tanrı meleklere, Adem’e secde etmelerini emretmiştir. îblis (şeytan) ten başka hepsi bu emre uymuşlardır. Bunun sonucu olarak İblis cennetten kovulmuştur.
Kur’anda belirtildiğine göre Tanrı, yalnız meleklere hitaben Adem’i yeryüzünde kendisine halife yapacağını söylemiştir. Yasak edilen yemişi yemesi üzerine cennetten kovulan Adem. Serendip (Seylan) adasına düşmüş ve bu adada eşinden 200 yıl ayrı olarak yaşamıştır. Bu süre içinde, işlediği kusuru affettirmek için tövbe ve istiğfar etmiştir. Cebrail, işlediği suçtan pişman olan Âdem’i Mekke yakınlarında Arafat’a götürmüş ve Âdem orada eşiyle buluşmuştur.
Taberî’ye göre Adem. nisan ayının 6. günü ölerek, Abu Kubays dağı eteğindeki hazineler mağarasına gömülmüştür. Başkalarına göre Âdem’in cesedi tufandan sonra Melchizedek tarafından Kudüs şehrine getirilmiştir.
Adem ile Havva hikâyesi, batı ve doğu edebiyat ve sanatını geniş ölçüde etkilemiştir. Hikâye çeşitli biçimlerde incelenmiş, birçok ressama konu olmuştur.
Bunların arasında İtalyan ressam Masaccio (1401-1429) nun «Adem ile Havva» nın cennetten kovuluşları tablosu ünlüdür. Ressam Masolino da Fiesole tarafından başlanan bu tablo. Masaccio tarafından bitirilmiştir. Resim, ressamın en ünlü tablosu sayılmaktadır.
