Akreditif nedir, kısaca akreditif örneği, akreditif ne anlama gelir.
Şubelerinden birinde ya da muhabirinde, müşterisine bir kredi hesabı açılmasını sağlamak üzere, bir bankanın ya da benzeri bir kurumun verdiği mektuba akreditif denilir.
Ticarette bu terim, bir muhabir nezdinde müşteriye kredi sağlayan mektup anlamına gelir. Bu durumda kredi alan, müşterinin yapacağı hareketlerin sorumluluğunu üzerine alır. Yabancı ülkelerden mal getirtecek olan tüccarlar, satıcı tüccar hesabına, yabancı memleketteki muhabir banka nezdinde, yerli bir banka aracılığıyla kredi açtırır. Bu işlem için yazılan mektup akreditif adını taşır.
Bir başka deyişle, akreditif, mal bedelini karşılamak üzere gönderilen şarta bağlı bir havale emridir. Amerikalı İktisatçı Raymond P. Kent akreditifi şöyle tanımlar;
Taraflardan birinin isteği üzerine, diğer bir tarafın banka üzerine belirli bir meblağın belirli bir zamanda ödenmesini emreden bir poliçe çekmesine yetki veren bir banka tarafından düzenlenen belge.
Örneğin; “istanbul’da bir banka Londra’daki muhabirine yazdığı mektupta; Türkiye’deki A firmasının emir ve hesabına, İngiltere’deki B fabrikasının, yedi bir sterline kadar üzerinize çekeceği poliçeyi kabul ediniz.”der.
Bu mektuba dayanarak, Londra’daki muhabir banka, lehtar fabrikanın yedi bin sterlin tutarındaki, bir ya da birkaç defada getireceği belgeyi kabul eder. Böylece hem satıcı fabrikanın işi görülür, hem de muhabir banka faiz ve bu krediyi açtıran firma, bankaların aracılığıyla satış işleminin gereklerini yerine getirir.
Avrupa ve Amerika bankaları, bu işlemde genellikle akreditif yerine belgeli kredi adını kullanır. Bankacılık işlemlerinde akreditif, itibar mektubuna benzetilir.
İkisi arasındaki fark şudur;
İtibar mektubunda mektup yazan banka, lehtar müşteriye belirli bir miktar para verilmesini emreder. Oysa akreditifte, lehtar döküman vermek şartını yerine getirmekle bu parayı almaya hak kazanır.
Yabancı bir ülkedeki ihracatçı tüccar, diğer bir ülkede bulunan ithalatçı tüccarı ya hiç tanımaz ya da pek az tanır. Bu bakımdan bankaların aracılıkta teminat vermeleri tüccara kolaylık ve güven sağlar. Akreditif, buhranlı zamanlarda rağbet bulan teminatlı bir ithalat sistemidir. Bu usul ticaretin güvenle yapıldığı yer ve zamanlarda, belge ve mal karşılığı ithalat şekline dönüşür.
Akreditif işleminde dövis transferi yapıldıktan sonra mal gönderilir. Belge karşılığı işleminde ise, mal transferden önce gönderilir. Ancak transfer yapıldıktan sonra belge alıcıya teslim edilir ve mal gümrükten çekilebilir.
Mal karşılığı işleminde de mal transferden önce gönderilir, fakat gümrükten çekildikten sonra transfer yapılır.
