Asetilen, etİn olarak da bilinir, asetilen dizisi ya da alkinler adı verilen, üçlü bağlarla bağlanmış bir ya da daha çok karbon çifti içeren hidrokarbon dizisinin en basit ve en tanınan üyesi (HC=CH). Kolayca alevlenen renksiz bir gazdır. Metallerin kesilmesinde ve kaynaklanmasında yakıt olarak kullanılır (oksiasetilen hamlacı); ayrıca birçok organik maddenin ve plastiklerin bireşim yoluyla üretilmesine olanak veren önemli bir hammaddedir.
Sanayide büyük çapta üretilen asetilen, eskiden bir hidrokarbonun elektrik arkına tutulmasıyla ve kirecin kok kömürüyle kavrulma ürünü olan kalsiyum karbürün suyla tepkimeye girmesiyle elde edilirdi; bugün daha çok metanın çok yüksek sıcaklıkta parçalanmasıyla (krakıng) üretilir. Saf asetilen hoş kokulu, renksiz bir gazdır. Yalnız, kalsiyum karbürden elde edildiği zaman bileşiminde çok az miktarda fosfin kaldığından sarımsak kokusuna benzer pis bir kokusu olur. Bileşenlerine .ayrışırken ısı verir; bu ısıveren ayrışma tepkimesi, bazı koşullarda patlamaya dönüşür. Saf asetilen yaklaşık 1 kg/cm3‘lük basınç altında, sıvı ve katı asetilen ise aşın sert darbelerde patlar. Bu nedenle, basınç altında sıvılaştırılmış asetilenin tankerlerle taşınması ya da sanayide kullanılması oldukça tehlikelidir. Buna karşılık, gaz halindeki asetilen asetonda çok iyi çözündüğünden ve patlamalara duyarlı olmayan kararlı bir çözelti oluşturduğundan, asetilen genellikle, aseton emdirilmiş asbest gibi gözenekli bir maddeyle doldurulan tanklar içinde taşınır.
Yüzde 12,5 ile yüzde 97,5 arasında asetilen içeren asetilen-hava karışımlarının tümü patlayıcıdır. Doğru oranda havayla yakıldığında temiz, beyaz bir ışık veren asetilen, elektrikle aydınlatma çağının başlangıcından önce aydınlatma gazlarının bileşimine katılıyordu; bugün de şamandıra, maden kuyuları, yol işaretleri gibi elektrik enerjisinden yararlanılamayan alanların aydınlatılmasında kullanılır. Asetilenin yanmasıyla çok büyük bir ısı açığa çıkar ve iyi bir üfleçten elde edilen oksiasetilen alevi, bilinen bütün yanıcı gaz karışımlarından çok daha yüksek sıcaklıklara (3.300°C) ulaşır.
Asetilenin bileşimindeki hidrojen atomlarının yerini örneğin gümüş, bakır ya da sodyum gibi metallerin almasıyla asetile-nürler oluşur. Gümüş, bakır, cıva ve altın asetilenürler, ısı, sürtünme ve çarpma etkisiyle kolayca patlayan bileşiklerdir. Çok tepkin olan hidrojen atomunun yanı sıra, iki karbon atomu arasındaki üçlü bağ da asetilenin halojenler, halojen asitleri, hidrojen siyanür, alkoller, aminler ve amitlerle kolayca katılma tepkimeleri vermesini sağlar. Ayrıca asetilen molekülü gene bir asetilen molekülüyle ya da aldehitler ve ketonlarla da bağlanabilir. Bu tepkimelerin çoğu, aset-aldehit, sentetik bir kauçuk olan neopren, suda eriyen boyalar, vinil, yer döşemeleri, kuru temizleme çözücüleri ve. böcek öldürücü aerosol spreyleri gibi sanayi ve tüketim maddelerinin üretiminde kullanılır.
