Babür İmparatorluğu Hakkında Kısa Bilgi

BABUR İMPARATORLUĞU, Hin­distan’da egemen olmuş Türk-İslam ha­nedanı (1526-1858). Kurucusu Ba-bur’dan ötürü Baburlular denildiği gibi Hint-Türk İmparatorluğu adıyla da bili­nir. Hükümdarlığının daha ilk yıllarında Babur, amcası Sultan Ahmet ve dayısı Mahmut Han ile uğraşmak zorunda kal­dı. Şeybani Özbekleri karşısında başarılı olamayacağını anlayınca, kan dökmeden ele geçirdiği Kabil’de imparatorluğunun temellerini attı (1504). Dahâ sonra Pani-pat Meydan Savaşında (1526), Lodi Devleti’ni ortadan kaldırdı. Agra’ya, Se-merkant’a ve Buhara’ya akınlar düzenle­di. Ölümünden sonra yerine geçen oğlu Hümayun Şir Şah Surun yönettiği Af­ganlılara yenildi. Kuzey Hindistan’dan Afganistan ve Sind’e kaçmak zorunda kaldı. 1555’te geri dönerek Delhi ve Ag­ra’ya yeniden egemen oldu. Hüma­yundan sonra tahta çıkan Ekber Şah’ın 50 yıl süren hükümdarlık döneminde Baburlular, Kuzey ve Orta Hindistan’da iyice yerleştiler. Malva ve Racput dev­letleriyle Gucrat ve Handeş ele geçirildi. Dekkan’daki devletler de doğrudan ya da dolaylı olarak Babur İmparatorluğu’ nun egemenliğini tanımak zorunda kal­dılar Evrengzib döneminde bu bölgeler­deki üstünlük sağlamlaştırılarak diplo­masi alanında daha çok Safevilerle dost­ça ilişkiler kuruldu. Ayrıca Özbeklerle de antlaşma yapılarak Portekizlilerden gelebilecek tehlikeye karşı Osmanlılarla işbirliğine gidildiyse de İstanbul ile Del­hi arasındaki uzaklık bu işbirliğinin ger­çekleşmesine engel oldu. Ekber Şah’tan sonra tahta çıkan Cihangir ve Şah Cihan döneminde Mevar Racputları, Dekkan Sultanlığı ve Bengal kıyısına egemen olan Portekizliler Baburlulara boyun eğ­mek zorunda kaldılar. Şah Cihan, orta Asya ile Hindistan’ı tek bir Sünni yöne­tim altında toplamak istediyse de başarı­lı olamadı. Şah Cihan’dan sonra, kardeşi Dara’yı yenerek tahta çıkan Evrengzib’in 50 yıl süren hükümdarlığı sırasında Müslümanların ülke yönetimine ve böl­geye egemenlikleri doruk noktasına ulaştı. Onun 1707’de ölümüyle devlet gi­derek zayıflamaya başladı. Bazı eyalet­ler Afgan reislerinin, Çatların, Sihlerin eline geçti. Nadirşah’m 1738-1739’da Hindistan’ı ele geçirmesi, Delhi’yi alma­sı ve Ahmet Şah Durrani’nin başlattığı seferler Baburluları zor durumda bıraktı. Hinduların yıldızı yeniden parlamaya başladı. İngilizler kıyılardan ülkenin iç kesimlerine doğru kayarken buna seyirci kalan Baburluların son hükümdarı II. Bahadır Şah, bir süre sonra Hindulan ayaklanmaya kışkırtmakla suçlanarak tahtından uzaklaştırıldı ve sürgüne gön­derildi (1858).Böylece Babur İmparator­luğu da tarihe karıştı. Hindistan, Babur­lular zamanında bilim, edebiyat ve sa­natta çok büyük gelişmelere sahne oldu.