Bağ ve Destek Doku Hakkında Kısaca Bilgi

Bağ ve Destek Doku Hakkında Kısaca Bilgi, ansiklopediden, araştırma ve konu anlatımı, detaylı geniş özeti,

BAĞ VE DESTEK DOKU

• Diğer doku ve organların aralarını doldurur ve onları birbirlerine bağlarlar.
• Yumuşak organların etrafını sararak onlara destek ve direnç sağlarlar.
• Vücudun savunmasında ve organlarda oluşabilecek yapısal bozuklukların onarılmasında görev alırlar.

1. Temel Bağ Doku

Bağ doku hücreleri, hücre ana maddesi ve liflerden oluşurlar.

Kan damarları bulunur.

Esas hücresi fibroblastlardır.

Fibroblastlar bağ dokunun liflerini yapar ve daha sonra fibrositlere dönüşürler.

Bağ dokuda bulunan makrofaj ve lökositler fagositoz ile bağışıklık sağlarlar.

Mast hücreleri kan damarlarının yakınındadır heparin ve histamin salgılar.

Heparin kanın damarda pıhtılaşmasını önler.

Histamin kılcal damarların geçirgenliğini artırır.

Melanositler deriye renk verirler.

Bağ dokudaki lifler proteinden oluşurlar ve hücreleri bir arada tutarlar.

2. Kıkırdak Doku

• Omurgalıların embriyoları geliştikçe kıkırdak dokunun yerini kemik doku alır. Eklemler ve kaburga uçları hayat boyu kıkırdak olarak kalır.
• Hücrelerine kondrosit denir.
• Kondrositler kapsülle çevrilidir.
• Hücre ara maddesine kondrin denir.
• Kan damarları yoktur. Besin ve O2 difüzyonla alınır. Metabolizma artıkları da aynı yolla atılır. Kıkırdak doku liflerin yapısına ve düzenine göre 3’e ayrılır.

a. Hiyalin Kıkırdak:

• Ara maddesi olan kollajen lifler sayesinde basınca dayanıklıdır.
• Embriyo döneminde iskelet görevi yapar.
• Ergin dönemde memelilerde kaburga uçlarında, soluk borusunda, burunda ve eklem başlarında hiyalin kıkırdak bulunur.

b. Elastiki Kıkırdak:

• Ara maddesinde elastiki lifler bulundurur.
• Kulak kepçesi, kulak yolu ve östaki borusunda gorulur.

c. Fibröz Kıkırdak:

• Ara maddesinde bolca kollajen lifler bulunur
• Kıkırdak hücre sayısı azdır. Basınç ve çekmeye karşı çok dirençlidir.
• Omurlar arasındaki disklerde bulunur.

3. Kemik Doku

• Embriyo döneminde iskeleti oluşturan kıkırdakta mineral birikmesiyle kemik doku gelişmeye başlar.
• Ayrıca mezenşim hücrelerinde oluşur.
• Kemik hücresine osteosit, ara maddesine osein denir.
• Hücre ara maddesi (osein) organik ve inorganik maddelerden oluşur.
• Organik maddeyi kemik hücresi salgılar ve protein ile kollajen liflerden oluşur.
• İnorganik kısmı ise kalsiyum fosfat, kalsiyum karbonat, kalsiyum florür, Mg ve K gibi mineraller oluşturur.
• Kemiklerde iki farklı doku görülür.

a. Sert Kemik Doku:

• Kemiklerin dış yüzünde ve uzun kemiklerin gövdesinde bulunur.
• Bu dokudaki kemik hücrelerinin zarı yoktur. Hüc-reler sitoplazma uzantıları ile birbirlerine bağlana¬rak iç içe halkalar oluşturacak şekilde dizilirler.
• Halkaların ortasında bulunan ve dikine uzanan kanallara havers, bu kanalları birbirine bağlayan yan kanallara da volkman kanalı denir.
• Bu kanallarda kan damarları ve sinirler bulunur.

b. Süngersi Kemik Doku:

• Düzensiz boşluklardan oluşan gözenekli bir yapıya sahiptir.
• Gözenekler içinde kırmızı kemik iliği bulunur.
• Bu doku yassı, kısa kemiklerin içinde ve uzun kemiklerin uç bölgesinde bulunur.
• Kemiklerin dışında periost denilen kemik zarı bulunur.
• Periost kemiğin kalınlaşmasını ve onarımını sağlar.

Kemik Dokunun Görevleri:

• Kas ve eklemlerle birlikte hareketi sağlar.
• Önemli organları korur.
• Kaslara ve organlara tutunma yüzeyi oluşturur.
• Vücudun mineral deposudur.
• Kan yapımında görev alır.

4. Yağ Dokusu

• özelleşmiş bir bağ dokusudur (mezoderm)
• Yağ sentezi yapan hücrelere lipoblast denir.
• Sitoplazmasında yağ biriktirir.
• Hücreleri arasında ağsı ve kollajen lifler bulunur.
• Organların etrafında ve deri altında depolanır.

5. Kan Dokusu

a. Plâzma

• Kanın ara maddesi olan sıvıya plâzma denir.
• Plâzmanın % 90 – 92’si su, % 7 – 8’i protein (albümin, globulin, fibrinojen, heparin) ve geri kalanı ise inorganik maddelerdir.
• Kanın pıhtılaşmasından sonra, hücrelerinden ayrılmış açık sarı renkli sıvıya serum denir.
• Serumda; aminoasitler, basit karbonhidratlar, lipit, vitamin, antikor, hormon, enzimler, madensel tuzlar, azotlu artıklar (üre, ürik asit), O2, CO2 ve azot bulunur.

b. Kan Hücreleri

ALYUVARLAR (Eritrositler):

• Karaciğer, dalak ve kırmızı ilikte üretilirler.
• Olgunlaşıp kana geçtiklerinde çekirdeklerini kaybederler.
• Yapılarında demirli protein olan hemoglobin bulunur.
• Hemoglobin yardımı ile 02 ve C02 taşırlar.
• Erkekte 5 milyon/mm3 , dişide 4,5 milyon/mm3 oranında bulunurlar.
• Ortalama ömrü 120 gündür.

Alyuvar Yapımını Etkileyen Faktörler

1. Troit bezi
2. Hipofiz bezi
3. Böbreküstü bezi
4. Cinsel bezler
5. B2 , B6 ve B12 vitaminleri
6. Fe, protein

AKYUVARLAR (Lökositler):

Kanda bulunup, vücut görevlidirler.

Başta kemik iliği olmak üzere timüs, dalak ve lenf düğümlerinde üretilirler.

Çekirdeklidirler ve amipsi hareket ederler.

Hemoglobin taşımadıklarından renksizdirler.
Ömürleri 2 – 4 gündür. Kanda 7000/mm3 oranında bulunurlar.

1. Granüllü Akyuvarlar:

Sitoplazmaları granüllü, çekirdekleri parçalıdır.

Bazofil: Pıhtılaşmayı önleyen heparin salgılar, histamin taşırlar.

Eozinofil: Çekirdekleri iki parçalıdır. Parazit ve alerjik hastalıklarda sayıları artar.

Nötrofil: Vücuda giren yabancı madde ve mikropları fagositozla yok ederler.

2. Granülsüz Akyuvarlar:

Sitoplazmaları granülsüzdür. Yuvarlak ve tek çekirdeklidirler.

Lenfosit: Lenf düğümlerinde oluşurlar. Sinir dokusu hariç diğer dokularda bulunurlar. Bağışıklık maddesi üretirler.

Monosit: Fagositozla ömürleri tükenmiş hücre ve dokuları parçalarlar.

 

KAN PULCUKLARI (Trombositler):

• Kırmızı ilikteki büyük çekirdekleri hücrelerin parçalanması ile oluşurlar.
• Çekirdekleri yoktur ve renksizdirler.
• Kan pıhtılaşmasını sağlayarak kan kaybını ön-lerler.
• Dalak ve karaciğerdeki makrofaj hücrelerinin fagositozu ile yok edilirler.

 

c. Kan grupları

• İnsanlarda kan gruplarının farklılık göstermesi plazmadaki antikor (aglütinin) ile alyuvar yüzeyinde bulunan antigen (aglütinojen) den kaynaklanır.
• A, B, AB, 0 kan gruplarına ek olarak insanda M, N ve MN kan grupları da vardır.

 

Kan Grubu	Kan Grubunu Oluşturan Faktörler		Aldığı Gruplar	Verdiği Gruplar
	Antigen (Alyuvar)	Antikor (Plâzma)
A	A	Anti B	A ve 0	A ve AB
B	B	AntiA	B ve 0	B ve AB
AB	A ve B	Yok	AB, A, B, 0	AB
0	Yok	AntiA Anti B	0	0, A,B, AB

 

 RH Sistemi

Kan Grubu	Kan Grubunu Oluşturan Faktörler		Aldığı	Verdiği
	Rh – antigeni	Rh – antikoru
Rh (+)	Var	Yok	Rh (+)	Rh (+)
Rh (-)	Yok	Var	Rh (-)	Rh (-)