Besin zinciri ve enerji akışı hakkında bilgi, besin zinciri örnekleri, besin zinciri nedir kısaca.
Canlılar su ve besin olmaksızın yaşayamazlar. İnsanlarla birlikte diğer tüm canlılarda yaşamak için su ve besin maddelerine ihtiyaç duyarlar.
Canlılar ihtiyaç duydukları yaşam şartlarını toprak, su, güneş su ve atmosferin oluşturduğu ortam sayesinde gerçekleştirir.
Yaşamın gerçekleştiği hava küre, su küre, taş küre ve canlı kürenin birbirleriyle en çok etkileşimde bulundukları alan ise ekosistemi oluşturur.
Ekosistemler mikro alanlardan canlı küreye kadar çok farklı boyutlarda olabilir. Örneğin; bir ağaç gölgesi bir nehir bir bataklık ekosistem olabileceği gibi, dünya da başlı başına bir ekosistemdir.
Hangi boyutta olursa olsun ekosistem niteliği, yapısı ve içindeki elemanlarla birlikte sürekli dinamik bir yapı göstermektedir.
Bir ekosistemin bünyesinde barındırdığı tüm canlılar yaşamlarını devam ettirebilmek için enerjiye ihtiyaç duyar.
Dünyada besin üretmek için su, oksijen, azot gibi gerekli olan her türlü madde bulunur. Ancak bu maddeler canlılar tarafından doğrudan kullanılamayıp, ancak karbonhidrat protein ve yağlar gibi organik besinlere dönüştürülmesi gerekir, bitkiler algler ve bazı bakteriler fotosentez yoluyla inorganik maddeleri güneş enerjisinden faydalanarak organik besinlere dönüştüren canlılardır. Bu besin maddeleri ve onlardan sağlanan enerji bitkilerden otçullara, otçullardan da etçillere geçer.
Bu canlıların ölmesiyle birlikte toprağa karışır, ayrıştırıcılarsa canlı karıştırıcılarına ayrıştırarak tekrar doğaya katarlar, besin maddelerinin bu şekilde üreticiden tüketiciye doğru aktarılmasını sağlayan canlılar zincirine Besin Zinciri denilir.
Besin zincirinde enerjide enerjinin bir gruptan diğerine aktarıldığı her halka bir beslenme seviyesini oluşturur. Besin ağında ilk besin düzeyinden diğerine geçişte, besin enerjisi tümüyle aktarılamaz.
Besin zinciri boyunca aktarılan enerjinin tümü büyük bir kısmı o canlının yaşam gereksinimleri için kullanılır. Geriye kalan ise zincirin bir sonraki halkasına aktarılır.
Birinci basamaktaki bitkiler, daha üst basamaktaki etoburlardan daha fazla besin depolayabilir. Basamaktan basamağa dönüşen bu enerji miktarı bir piramit oluşturur.
Besin zincirinin her bir halkasındaki canlıların birey sayılarının karşılaştırılmasıyla enerji piramidi oluşur. Bu nedenle enerji piramidinin, ilk katında üreticiler orta katında otçullar son katıanda ise yırtıcı canlılar bulunur.
Ayrıştırıcılar ise her bir katla ilişki halindedir. Güneş’den alınan ışık enerjisi birinci kattan yukarıya doğru besinler içerisinde tek yönlü olarak aktarılmaktadır. Enerji piramidinde aşağıdan yukarıya doğru her kattaki canlı ve tür sayısıyla toplam besin ve enerji miktarı azalır.
Alıntı : www.eba.gov.tr
