Bilimsel Bir Problemin Çözümünde İzlenecek Yol, Basamaklar

Bilimsel bir problemin çözümünde izlenecek yol,

1-Problemin tespiti ve sınırı : Neden niçin ve nasıl sorulan sorularak problemin tespiti yapılır ve sınırları çizilir.

2-Veriler: Problemin çözümü için gerekli bilgi ve belgelerin toplanmasıdır. Bunun içinde önceden deney ve gözlemler yapılır.

a-Deney : Doğada kendiliğinden meydana gelen veya gelebilecek olayların laboratuar şartlarında yeniden denenmesi olayıdır.

b-Gözlem ; Olayları ve varlıkları müdahale etmeden belli bir plana ve sıraya göre incelemedir. Gözlem ikiye ayrılır.

Nitel gözlem : Herhangi bir olayla ilgili olarak sayı ve miktar belirtmeden , herkese göre değişebilen kavramlarla ayırt edici özellik bildiren gözlemlerdir . ” Nedir? ” sorusuna yanıtlar aranır . Güvenilirliği az olduğundan bilimsel bir yöntem olarak kullanılmaz .

örneğin:

O Çocuğun idrarı sapsarıydı.

O Rüştü çok iyi bir kalecidir.

O Sıklamen çiçeğim sırık gibi uzadı..

Nicel gözlem : Herhangi bir olayla veya konuyla

ilgili olarak sayı ve miktar bildiren , ölçmeye dayanan bilimsel gözlemlerdir.” Ne kadar?” sorusuna yanıt verebilir

Örneğin ;

O Kanında hiç alkole rastlanmadı. O Kalbi, dakikada 80 kez çarpıyordu . O Bir kadın ömrü boyunca 400 yumurta yumurtlar.

3-Hipotez : Herhangi bir problemin geçici çözüm yoludur .. Güvenilirliği en az olan bilimsel olgudur. Üzerinde tartışılabilir çürütülüp atılabilir.

İyi bir Hipotezin özellikleri

– Eldeki veriler doğrultusunda olmalı

– Tüm verileri açıklamalı , ilgili veriler arasında bağlantılar kurmalıdır.

– Soru ve tahminlere açık olmalıdır.

-Probleme geçici çözüm getirmiş olmalıdır.

– Yeni gerçeklere açık ; deney , gözlem ve kontrollü deneylerle ispatlanabilmelidir.

– Daha önce çözülmüş veya çürütülmüş olmamalıdır..

4-Tahminlerde bulunmak : Akla ve mantığa uygun olarak , eldeki veriler doğrultusunda  gelecek veya olabilecek bir olayı kestirme, düşünme, yaklaşık olarak  hesap  etme  olayıdır   “Eğer   ise  ………….. dır” kalıbına uyar. Tahmin cümlesi ; eldeki verilen kapsamalı ve yem tahminleri içermelidir.

5-Kontrollü Deneyler : Deneyi etkileyen faktörlerden birini sabit tutmak suretiyle yapılan deneylerdir. Bize karşılaştırma, kıyaslama imkanı verir. Kontrollü deneyler hipotezin doğruluğunu kanıtlıyor ve bu herkes tarafından aynı sonuçlarla tekrartanabılıyorsa buna ” gerçek” denir.

6-Teori (Kuram) : Doğruluğu konusunda kuşku duyulan , gözlem ve deneylerle denenmiş, desteklenmiş hipotezlerdir. Tartışılarak , üzerinde değişiklikler yapılabilir.

Örneğin ; Modem atom teorisi , Biyogenez teorisi ve Evrim teorisi gibi ..

İyi bir teori;

O Daima gelişme eğiliminde olmalıdır O Yeni gerçeklere imkan tanımalıdır. O Elde edilen yeni gerçekler arasında ilgi kurmalıdır.

7-Kanun (Yasa) gerçek : Herkes tarafından aynı sonuçlarla tekrarlanabilen gözlemlere gerçek adı veriler. Teorilerde her yeni bulguya yeniden cevap verebiliyorsa geniş bir geçerlilik kazanır ve kanun haline gelir. Kanunlar tartışılamaz ve atılama.