HAREKET SİSTEMİ
• Canlılarda fiziksel bir destek ve vücudun korunmasını iskelet ve kas istemi sağlar.
• Omurgalılarda iskelet ve kas sistemi birlikte bulunur. İskelet sistemi aynı zamanda vücudun mineral madde deposudur.
CANLILARDA HAREKET SİSTEMİ
1. Aktif Hareket:
• Hayvanlar hareket organları ile aktif olarak yer değiştirebilirler.
2. Sitoplazma Hareketi:
• Hücrenin canlılığının göstergesidir.
• İki türlü sitoplazma hareketi vardır.
a. Rotasyon: Bir kofullu bitki hücrelerinde
görülen tek yönlü sitoplazma hareketidir.
b. Sirkülasyon: Çok kofullu bitki hücrelerinde iki
yönlü sitoplazma hareketidir.
3. Taksi Hareketi (Göçüm):
• Birhücreli ve suda yaşayan bazı organizmalarda uyartı yönüne doğru gerçekleştirilen harekettir.
• Birhücrelilerde sil, kamçı veya yalancı ayaklarla sağlanır.
Fototaksi -> Işığa göçüm.
Termotaksi -> Isıya göçüm. .
Kemotaksi -> Kimyasal maddeye göçüm.
4. Tropizma Hareketi (Yönelme):
• Bitkilerde, uyartı yönüne doğru yapılan pasif harekettir.
• Bitki büyümesinde gözlenen eşitsizlik uyartıdan kaynaklanır. Bitkilerin ışığa yönelmesi gibi.
Fototropizma —»Işığa yönelim (Ayçiçeğinde) Geotropizma -> Yere yönelim (Kökte olduğu gibi) Kemotropizma —»Kimyasal maddelere yönelim. Hidrotropizma -> Suya yönelim (Köklerde) Termotropizm -» Isıya yönelim
5. Nasti Hareketi (Irganım):
• Bitkilerde, uyartı yönüne bağlı olmayan bir hareket şeklidir.
• Hareket tek yönlüdür.
• Hareketi sağlayan turgor başmandaki değişmelerdir.
Fotonasti -> Işıkla gerçekleşir. (Sarmaşık çiçeğinin gece kapanmasında olduğu gibi)
Termonasti -» Sıcaklıkla gerçekleşir. (Tomurcukların sıcak odada açması)
Sismonasti -> Sarsıntı ile gerçekleşir. (Küstüm otuna dokununca yaprakların kapanması)
Uyartı yönüne doğru yapılan hareketlere (+) tersine yapılan hareketlere de (-) denir.
