Coğrafi Keşiflerin nedenleri, sonuçları ve Osmanlı Devleti üzerindeki etkileri.
COĞRAFİ KEŞİF NEDİR
Coğrafi keşifler 15. ve 16. yy larda İspanyol ve Portekizlerin yeni yerler yeni yollar bulmak için başlattıkları hareketlere coğrafi keşifler adı verilir.
COĞRAFİ KEŞİFLERİN NEDENLERİ
Pusulanın kullanılması ve sağlam gemilerin yapılması coğrafi keşiflerin yapılmasında etkili olmuştur = Pusula yön bulma aracıdır, pusulanın icadından önce keşif yapmak isteyen insanlar büyük okyanuslara açılamıyordu çünkü yollarını bulamıyorlardı, başladıkları yollara tekrar dönemedikleri için keşif yapamıyorlardı ancak pusulanın bulunması ile birlikte bu problem ortadan kalkmış oldu. Ancak pusula burada yeterli değildi, büyük okyanusları aşabilmek için sağlam gemilerin de olması gerekliydi, sağlam gemiler yapılınca ve pusulanın bulunması ile coğrafi keşiflerde önemli bir rol oynadı.
Önemli ticaret yollarının Osmanlı’ya geçmesi = O dönemde ne kadar önemli ticaret yolu varsa bunlar Osmanlının kontrolüne geçti ve bu da Avrupalı devletleri zor duruma düşürdü. Dönemin koşullarına baktığımızda 2 önemli ticaret yolu vardır, birisi ipek yolu, ikincisi baharat yolu. Osmanlı devleti günden güne ticaret yolları üzerindeki etkisini artırarak devam ettiriyordu. İstanbul’un fethi ile birlikte bölgede bulunan ticaret yolları Osmanlı Devletinin hakimiyeti altına girmişti. Bu durum Osmanlı Devletini ekonomik açıdan güçlendirirken Avrupalı devletleri ise ekonomik açıdan zor bir duruma düşürüyordu, Avrupa o dönemde ekonomik açıdan kötü bir durumdaydı. Ticaret yollarının Osmanlı’nın kontrolüne geçmesi ile birlikte Avrupalılar yeni ticaret yolları arama ihtiyacı duydular.Bu da coğrafi keşif yapmalarında önemli bir neden oldu.
Avrupalıların Doğu’nun zenginliklerini elde etmek istemeleri = O dönemde Avrupa Dünya’sı ekonomik açıdan kötü bir durumdaydı. Ekonomilerini güçlendirmek amacıyla Doğu’nun zenginliklerine gözlerini diktiler ve coğrafi keşifleri yapmanın önemli bir sebebi de buydu.
Papanın Hristiyanlığı yaymak istemesi = Hristiyanlık zaten Avrupa’da yayılmıştı ancak Papa’nın amacı Hristiyanlığı farklı yerlere yaymak istemesiydi. Bu da coğrafi keşiflerin yapılmasında etkili olmuş bir sebeptir.
COĞRAFİ KEŞİFLER
Barth Diaz 1486 = Portekiz’den yola çıkarak Afrika’nın güneyine doğru inmiş ve ümit burnuna kadar gelmiş, ümit burnunu bulan kişidir.
Vasco Da Gama 1498= Portekiz’den yola çıkıyor, Afrika’nın Güneyine doğru inip Ümit burnunu geçerek Hint Okyanusuna ulaşmıştır. Hint Deniz ticaret yollarını bulan kişidir.
Kolombun seyahati 1492 = Dünya’nın yuvarlak olduğunu düşünüyor, sürekli Batı’ya giderek Hindistan’a ulaşabileceğini düşünüyordu.
A. Vespucci 1499 = Amerika kıtasını keşfetmiştir, buraya yeni bir kıta ismi verilmiştir.
Magellan ile Delcano = Dünyanın yuvarlak olduğunu düşünüyorlardı, sürekli batıya giderek başladıkları noktaya tekrar gelebileceklerini düşünüyorlardı, Portekiz’den yola çıktılar güneye doğru inerek Güney Amerika kıtasının güneyinden batıya doğru ilerlemişler, ancak Filipinler e geldiklerinde Magellan bölge yerlileri tarafından öldürülecek ve delcano ise kurtulacak ve başladığı noktaya gelebilecektir. Böylece Dünya’nın yuvarlak olduğunu kanıtlamış olacaklar.
COĞRAFİ KEŞİFLERİN SONUÇLARI
-İpek yolu baharat yolu ve Akdeniz limanları önemini kaybetmiştir.
-Atlas okyanusu kıyısındaki limanlar ise önem kazanmıştır. Bu durum Osmanlıyı ekonomik açıdan oldukça kötü duruma düşürmüştür. Bu durum Osmanlı devletinin ekonomik açıdan oldukça fazla güç kaybetmesine yol açmıştır.
-Yeni yerler yeni kıtalar yeni bitki türleri ve yeni hayvan türleri keşfedilmiştir.
-Coğrafi keşifler ile birlikte artık Hristiyanlık yeni keşfedilen yerlere yayılmaya başladı.
-Keşfedilen yerlerdeki doğal güzellikler ve değerli madenler sömürülerek Avrupa’ya getirilmiştir. Avrupa’nın amacı Doğu’nun zenginliklerini kendi çıkarları için kullanmak istemeleri. Böylece Dünya’da sömürgecilik faaliyetleri başlamış oldu.
-Dünya’nın yuvarlak olduğu ispatlanmış oldu.
Coğrafi keşifler dolayısıyla Reform Rönesans ve Sanayi inkilabına da etki edecektir.
