Dış Kuvvetlerin Etkisiyle Taşların Çözülmesi hakkında bilgi, mekanik çözülme, kimyasal çözülme, organik çözülme,
TAŞLARIN ÇÖZÜLMESİ
Dış kuvvetlerin etkisi taşların çözülmesiyle başlar, taşların çözülmesi mekanik (fiziksel), kimyasal ve organik yollarla gerçekleşir.
1. Mekanik Çözülme (Fiziksel Çözülme):
Fiziksel etkilerle meydana gelen çözülmelerdir. En çok görülen şekli günlük sıcaklık farkına bağlı olarak kayaların genleşip büzülmesi ile önce çatlaması sonra küçük parçalara ayrılmasıdır. Bu yüzden mekanik çözülme günlük sıcaklık farkının fazla olduğu yerlerde; karasal iklimlerin görüldüğü yerlerde, yarı-kurak ve kurak bölgelerde (çöllerde) daha etkilidir. Ayrıca kayaların çatlaklarındaki suların donması, suların ve rüzgarın gerek kendi sürtünme gücü ile gerekse taşıdığı maddelerle yaptıkları aşındırma da mekanik çözülmelerdendir.
Sonuç olarak mekanik çözülme;
1. Soğuk kuşakta ve yüksek yerlerde.
2. Karasal iklimlerin ve kurak iklimlerin görüldüğü
yerlerde (çöllerde) etkilidir.
Türkiye’de iç bölgelerde (İç Anadolu, Doğu
Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde) daha fazla etkilidir.
2. Kimyasal Çözülme:
Suların ve bazı gazların (daha çok 02 ve C02) etkisiyle meydana gelen çözülmelerdir. Sıcak – nemli iklim bölgelerinde daha çok etkilidir.
Kimyasal çözülme yeryüzünde en çok;
1. Ekvator çevresinde
2. Muson iklimi görülen yerlerde
3. Ilıman okyanus iklimi görülen yerlerde etkilidir.
Türkiye’de ise en fazla, Karadeniz Bölgesinde etkilidir.
3. Organik Çözülme
Bitki köklerinin bazı bakterilerin etkisiyle meydana gelen çözülmelerdir.
