Hayvanlarda Yumurtanın Gelişme Şekilleri Hakkında Bilgi, konu özeti, detaylı araştırma, ansiklopedi bilgi,
Hayvanlarda Gelişme Şekilleri,
Gelişmenin ilk evreleri bütün hayvanlarda birbirine benzer. SOnraki farklılaşmalar türlerin özelliğine uygun olarak, meydana gelir ve sonuçta türe özgü yapılar oluşur.
SEGMENTASYON
Yumurta hücresi döllendikten sonra türlere özgü hücre sayısına kadar bölünmesine ve farklılaşmasına segmentasyon denir.
bölünme olayında ilk iki bölünme meridyonal daha sonrakiler bir meridyonal bir ekvatoryaldir. Bölünmede meydana gelen hücrelere blastomer denir.
İki blastomerli evrede hücreler birbirinden ayrılarak gelişirse tek yumurta ikizleri meydana gelir.
Morula: Blastomerlerin bir araya gelip dut veya üzüm salkımı şeklindeki kümeye morula denir.
Blastula: Morulamn ortasındaki hücrelerin dış tarafa göç etmeleriyle meydana gelen yapıya blastula denir. Blastula içindeki boşluğa da I. karın boşluğu blastosöl denir.
Gastrula: Blastulanın bir tarafındaki hücreler içeri çöker ve iki tabakalı 1&ir yapı oluşturur. İç tabakaya endoderm, dışa ektoderm denir. Endoderm içe çökmeye devam eder ve ektodermden ayrılır. Ortada daire şeklinde kalır. Endoderm ve ektoderm arasındaki embriyonik hücreler (mezenşim hücreleri) bir araya gelip üçüncü bir tabaka olan mezodermi oluşturur. Mezoderm içerisinde oluşan boşluğa solom adı verilir. Sünger ve sölenterlerde embriyonik gelişim gastrula evresinde durduğundan bunlarda mezoderm bulunmaz. Solucanlardan itibaren canlı gruplarında mezoderm bulunur.
DOKULARIN OLUŞMASI
1. Ektoderm (Dış Deri):
Beyin, omurilik, diş minesi, göz merceği, kıllar, tırnaklar (epidermis), duyu organları, ter ve yağ bezleri.
2. Mezoderm (Orta Deri):
Kaslar, kemikler, dolaşım sistemi, üreme sistemi, böbrekler, periton (karın zarı), bağ doku.
3. Endoderm (İç Deri):
Sindirim kanalının iç örtüsü, pankreas, karaciğer, akciğer.
GELİŞMENİN AÇIKLANMASI
Gelişmekte olan bir dokunun gelişiminin bir başka dokudan etkilenmesine embriyonik indüksiyon denir. Bu konuda en önemli bulgular SPEMAAN’ın semender embriyoları ile yaptığı deneylerden elde edilmiştir. Spemann sinin sisteminin oluşumunu anlamak için;
1. Deney: Semender embriyosundan üst ektodermi çıkarıldığında, embriyonun geliştiği fakat sinir sisteminin gelişmediği gözlenir.
Sonuç: Sinir sistemi üst ektodermden gelişir.
2. Deney: Ust ektoderm kesilip katlanarak altındaki mezoderm çıkarılır. Katlanan üst ektoderm tekrar yerleştirildiğinde sinir sisteminin yine gelişmediği görülür.
Sonuç: Mezoderm dokusu sinir sisteminin oluşumunda ektodermi etkilemektedir.
3. Deney: İki semenden embriyosundan, birincisinin üst tarafındaki ektodermin altındaki mezoderm tabakası çıkarılır. Birinci embriyodan çıkarılan mezoderm tabakası ikinci embriyonun alt tarafındaki mezodermin yerine konulduğunda, bu embriyonun hem üst tarafında, hem de alt tarafında ikinci bir beyin ve omurilik geliştiği görülür.
Sonuç: Birinci embriyodan alınarak aşılanan mezoderm etkisiyle aynı birey üzerinde ikinci bir sinir sistemi gelişmiştir.
GELİŞMEDE DEĞİŞİKLİKLER
Bitkilerdeki gelişiminin en önemli özelliği; olgun bitki dokusunun bütün bir bitkiyi yeniden meydana getirme yeteneğine sahip olmasıdır. Bunu da sağlayan meristen dokusudur. Hayvanlarda ise gelişim sınırlıdır. Hayvanlarda ve bitkilerde gelişim bazen kontrolden çıkabilir. İstenmeyen bu hücre bölünmelerine kanser elenir.
