İnsanda Sindirim Sistemi Hakkında Bilgi, Konu Özeti, Anlatımı
İnsanda Sindirim Sistemi
• Sindirim istemi; ağız, yutak, yemek borusu, mide, incebağırsak ve anüs şeklindedir.
• Karaciğer, pankreas ve tükürük bezleri sindirime yardımcı organlardır.
A. Mekanik Sindirim:
1. Ağız:
• Dişlerle mekanik sindirim gerçekleşir.
• Ağızda bulunan tükürük bezlerinden salgılanana tükürük ile besinler lokma haline getirilir.
• Tükürük içerisinde; sindirim enzimlerinden amilaz (pityalin), mukus, su, Na+ ve Ca++ iyonları bulunur.
• Ağızda dört çeşit diş bulunur. Bunlar kesici, köpek, küçük azı ve büyük azı dişleridir.
• Dişte dıştan içe doğru üç bölüm bulunur.
1. Mine: dişin taç kısmındadır. En sert ve parlak bölümdür.
2. Dentin: Taç kısmında ve minenin altında yer alan fazla sert olmayan bir tabakadır.
3. Diş Özü (Pulpa): En içte, kan damarları ve sinirlerin bulunduğu tabakadır.
2. Yemek Borusu:
• Başlangıç kısmına yutak denir.
• Yutma sırasında gırtlak kapağı soluk borusunun ağzını kapatarak lokmanın buraya girmesini önler.
• Yemek borusunda bir dizi Peristaltik hareketle besinler mideye kadar iletilir.
• Peristaltik hareketlerin tersinden başlaması kusmayı gerçekleştirir.
3. Mide:
• Yemek borusundan sonra gelen bölümdür.
• Yemek borusuyla birleştiği yere kardia, ince-bağırsağa bağlandığı bölüm de pilor denir.
• Kardia ve pilor bölgeleri besin maddelerinin geçişini kontrol eder.
– • Besinler mideye ulaştığında gastrin hormonu salgılanır.
• Mide duvarında içten dışa doğru; mukoza, alt mukoza, kaslı tabaka ve bağ dokudan periton zar bulunur.
• Mukozada; silindirik epitellerden meydana gelen mide bezleri bulunur. Buradan HCİ, pepsinojen, lipaz, mukus ve süt çocuklarında lap salgılanır.
• Mukus, mideyi asidin ve pepsinin etkisinden korur.
• Mukus aşınır veya görevini yapamazsa ülser meydana gelir.
• Mide kasları; halkalı, eğik ve çapraz şekilde yerleşmiştir.
• Midede besinlerin kıvamlı bir sıvı haline getirilir. Buna kimüs adı verilir.
4. İncebağırsak:
• Midenin pilor bölgesinden sonra gelir.
• Kimyasal sindirimin ve emilimin olduğu bölümdür.
• İnsanlarda 7,5 metre uzunluğundadır.
• Başlangıç kısmına onikiparmak bağırsağı (duedonum) denir.
• Daha sonra gelen kısım jejenum: arkadaki kıvrımlı bölüm ise ileum olarak adlandırılır.
• İç yüzeyde vilüs adı verilen çok sayıda uzantı¬lar bulunur. Bunlar emilim yüzeyini artırır.
• Onikiparmak bağırsağındaki vater kabarcığına: pankreastan virsung kanalıyla, karaciğerden koledok kanalıyla salgılar salgılanır.
5. Kalınbağırsak:
• Sindirilmeyen besinlerin ve artıkların toplandığı, 1,5 metre uzunluğundaki bölümdür.
• İncebağırsakla birleştiği yere körbağırsak (çe-kum) denir. Bu kese otçullarda uzundur.
• Burada apendiks denilen bir çıkıntı bulunur. İltihaplanma neticesinde apandis hastalığı ortaya çıkar.
• Kalınbağırsağın son kısmı rektum, dışa açılan kısmı ise anüstür.
• Kalınbağırsak; suyun geri emilimini ve atılınca-ya kadar artıkların depolanmasını sağlar.
Burada bulunan simbiyotik bakteriler aracılığı ile B ve K vitaminleri sentezlenir
