Moğol İstilası Sonrasında Türk Dünyası, Cengiz Han ve Moğol Devleti Hakkında Bilgi
Cengiz Han Ve Moğol Devleti (1206 -1227):
* Asıl adı Temüçin olan Cengiz Han, Moğolca konuşan bütün kabileleri hakimiyetine alarak güçlü bir devlet kurmuştur.
* Moğol Devleti kurulmadan önce aynı bölgede Kara Tatar adı verilen büyük bir Moğol kabilesinin bulunması, Çinlilerin Moğolları “Tatar” adıyla ifade etmelerine neden olmuştur.
* Önce Çin üzerine yürüyen Cengiz Han Pekin’i ele geçirdikten sonra Batı’ya yönelmiş, Türk Devleti olan Harezmşahlar ile komşu olunmuştur.
* Harezmşahlar ile ticari ilişkiler yüzünden savaş durumuna gelen Moğallar, bu ülkenin topraklarını ele geçirmişlerdir. En son Celalettin Harzemşah’ın Moğollarla mücadelesi de bir sonuç vermemiştir.
* Moğolların batıya yönelmeleri sonucunda;
– Pekçok şehir yıkılmış olmakla birlikte Cengiz Han’ın oğulları .zamanında Türkistan – Çin – Horasan ve Marevaünnehir bölgeleri arasında ticaret gelişmiştir.
– Batı Çin’de islâmiyet yayılmıştır.
-Moğolların önünden kaçan Türkmenlerin pek çoğu Anadolu’ya yöneldiklerinden Anadolu’nun ebediyen Türk vatını olması gerçekleşmiştir.
* özellikle Uygurların da etkisiyle Cengiz Han’ın ölümünden sonra büyük ölçüde Türk yurtlarında egemenlik kurmuş olan Moğollar, Türkleşmeye başlamıştır.
* Moğollarda Devlet müesseseleri Türklerden alınmış olduğundan oluşturulan devletler Türk-Moğol tarzında hüküm sürmüşlerdir. Türk-Moğol Devleti zamanında üçüncü kez Türkler bir bayrak altında toplanmışlardır.
* Cengiz Han ülkeyi oğulları arasında paylaştırmıştır. Cuci Kıpçak ülkesinin, Çağatay Türkistan’ın, ögeday doğu bölgelerinin, Tuluy ise Moğolistan’ın yönetimini üstlenmişlerdir.