MOZART Wolfgang Amadeus, Avusturyalı besteci (Salzburg 1756-Viyana 1791). Babası Leopold Mozart, oğlu çocuk Wolfgang Amadeus’u ve 11 yaşındaki kızkardeşi “Nanner”ı konser gezisine çıkardı. Küçük Mozart’ın Münih ve Viyana’da (İmparatoriçe Maria Theresa) hayranlıkla karşılanması üzerine 1763’te babası onu bu kez üç yıl süren ikinci bir geziye çıkardı: Güney Almanya, Paris, Londra (Johann Christian Bach ile karşılaşma), dönüşte Hollanda, Fransa, İsviçre ve Almanya’ya uğrayan Mozart, gittiği kentlerde döneminin müzik ustalarını piyanosu ve besteleriyle hayran bıraktı. 1767-1769 arasında Viyana’da kaldıktan sonra iki yıl kadar sürecek olan görkemli İtalya yolculuğuna çıktı. Milano, Roma, Napoli, Venedik ve Bologna’da yalnızca virtiöz ve besteci olarak değil, aynı zamanda olağanüstü müzik bilgisiyle de olay yarattı. Bologna Filarmoni Akade-misi’ne alındı. Papa onu Altın Mahmuz Şövalye Nişanı ile onurlandırdı. Salz-burg’da başpiskoposluk kapellasında konzertmeister olmasına karşın, ikinci bir İtalya yolculuğu için izin aldı (1771). Milano’da bir arşidükün düğünü için bestelediği Ascanio in Alba operası, Hasse’nin aynı düğün için yazdığı operadan daha büyük başarı kazandı. Ekim 1772-Mart 1773 arasındaki üçüncü İtalya yolculuğu meslek yönünden pek basarılı olmadı (yaylılar dörtlüleri, Lucia Stilla operası). 1777’ye kadar Salzburg’ da kaldı, aynı yıl annesinin eşliğinde Münih ve Mannheim üzerinden Paris’e gitti. Annesinin Paris’teki beklenmedik ölümünün ardından Salzburg’a döndü. 1781’de başpiskopos ile anlaşmazlığa düşerek Salzburg’dan ayrıldı ve Viyana’ ya yerleşti. 1782’de C.M.Weber’in kuzeni Konstanze Weber ile evlendi. 1787′ de, Prag için Don Giovanni operasını bestelediği yıl, imparatorca kendisine küçük bir maaş bağlandı. 1791’de Viyana’da Requiem’ì bitirmeden 35 yaşında tifodan öldüğünde, hiçbir tören yapılmaksızın bir yoksullar mezarlığına gömüldü. Gelmiş geçmiş bestecilerin en büyüklerinen biri olan Mozart, kısa yaşamına, içinde 20 opera, 51 senfoni, 25 piyano konçertosu, keman ve piyano için 40 sonat, 23 yaylılar dörtlüsü, 18 piyano sonatı olmak üzere 600 dolayında eser sığdırdı. Hiçbir besteci, döneminin Avrupa müziğini Mozart kadar özümsemiş, biçimlendirmiş ve yüceltmiş değildir. 6 yaşında beste yapmaya başlayan sanatçı, yaşamının son 10 yılında unutulmaz başeserlerini verdi. Mozart sosyeteye bağlı, saraya özgü rokokoyu doruğuna ulaştırırken, aynı zamanda onun çöküşünü hazırladı: Müzikte bağımsız, kendi kendinden sorumlu tekil kişiliğin yolu ilk kez Mozart tarafından açıldı. Doğumunun 200. yıldönümü (1991), aralarında Türkiye’nin de bulunduğu birçok ülkede “Mozart Yılı” ilan edildi. Operalarının, senfonilerinin, konçertolarının, vb. yıl boyunca sahnelenmesi, çalınması kararlaştırıldı.
Başlıca operaları: İdomeneo (1781), Die Entführung aus dem Serail (Saraydan Kız Kaçırma) 1782, Figaros Hoch-zeit (Figaro’nun Düğünü) 1786, Don Giovanni (1787), Cosifan Tutte (1790), Die Zauberflöte (Sihirli Flüt) 1791. En ünlü senfonileri: Re majör (1786), Mibemol majör (Jüpiter) 1788. Ünlü serenatları: Eine Kleine Nachtmuik (Küçük Bir Gece Müziği) 1787, Haffner Serenadı (1776). Öteki tanınmış eserlerinden La majör piyano sonatı (KV 331) ünlü Türk Marşı ile (Allaturca Marsh) sona erer. Figaro’nun Düğünü, Dört perdelik komik opera. İlk kez 1786’da Viyana’da sahnelendi. Fransız yazarı Beaumarcha-is’nin (1732-1799) le Mariage de Figaro (Figaro’nun Düğünü) adlı komedisinden yararlanarak Lorenzo da Ponte (1749-1838), 1784’te eserin İtalyanca librettosunu yazdı. Konusu 18. yüzyılda Sevilla yakınlarında bir şatoda geçer. Kont Al-maviva’nm aşk serüvenleri, uşağı Figaro’nun nişanlısı Susanna’ya göz koyması, Figaro’nun çevirdiği dolaplarla efendisini alt etmesi ve sonunda sevdiği kızla evlenmesi anlatılır. Orkestra, sahne kalmayıp karekterleri güçlü biçimde çizer, sahnedeki olaylara ve en karışık durumlara da uyar.
Eser, Opera buffa (komik opera) türünün kendine özgü eşsiz bir örneğidir.
