Osmanlı devletinin temel anlayışı Sünni-İslam’dır. Resmi devlet anlayışı ise Hükümdarın ve hizmetindekilerin ana görevi savunma ve adalet idi. Adalet, istikrar ve dengeyi temsil etmektedir. Hükümdar ve Tebaa arasındaki ilişkilerde aracı gruplar yoktur. Devlet düzeni ve Toprak sistemi, halkın ürettiklerinin bir bölümüne el koyacak aristokrat güçlerin olmasına engel olacak şekilde inşa edilmiştir.
Osmanlı’nın yönetim mekanizması çok küçüktür. İstanbul örgütünde 1000, 1500 memur yer alıyordu bunun nedeni, devlet sadece belli görevleri yerine getirip geri kalan görevleri ise vakıflar yapıyordu. Ortak bir hukuk sistemi de yoktu, her bölge kendi hukukunu uygulamaktaydı.
Kısmi bir adem i merkeziyetçilik vardı. Devlet birey yerine bireyin ait olduğu aşiretler, loncalarla muhatap idi.
PADİŞAH, KALEMİYE, İLMİYE, ASKERİYE, ASKERİ-BÜROKRAT, REAYA
PADİŞAH; En yüksek otorite, şeri kanunlara bağlıdır.
KALEMİYE ; Osmanlı padişahlarına yardımcı olan kurum ve kişilerdir (Sadrazamlar, vezirler, şeyhülislam, divanı hümayun)
İLMİYE ; Eğitim, müderris, müftüler ve kadılar.
ASKERİYE ; İki sınıf askerden oluşur, tımarlı sipahi ve kapıkulu askerleri. (Kapıkulu askerleri; cebeciler, topçular, sipahiler ve yeniçerilerden oluşuyor)
REAYE ; Çiftçiler, köylüler, tüccarlar, zanaatçılar.
NOT : Yeniçeriler devşirmelerden oluşur, yeniçeri ocakları 12-20 yaş arası Hristiyan gençlerden seçilmek ve Türk-islam gelenek göreneklerine göre yetiştirilmekteydi. Yeteneklerine göre ayrım yapılmakta ve enderunda eğitilmekteydi.
