Osmanlı Devletinde Kamu Personel Yönetimi
Osmanlı Devleti güçlü bir bürokrasiye dayanmaktaydı. Yönetim sistemi kısaca merkeziyetçi, mevzuatçı, gelenekçi ve memurluğa dayalı bir sistem olarak nitelenebilir.
Osmanlı kamu bürokrasisi patrimonyel bürokrasinin özelliklerini taşımaktadır.
Patrimonyol yönetimlerde meşruiyeti hükümdar temsil etmektedir. Hükümdar ülkenin yönetimini doğrudan kendisine bağlı bürokratlar aracılığıyla yürütür.
Osmanlı kamu Bürokrasisi askeri ve sivil memurlardan oluşmaktadır. Klasik patromonyal bürokrasi toplumdaki her gruba bir rol tanıyarak devleti koruma amacındadır. Bu amaçla dinin belirleyici unsurlarından derinlemesine faydalanılır. Devlet memurluğu olmuş kimselerin mesleği olarak ele alındığından sistem seçkinci olarak nitelenebilir.
Osmanlı bürokrasisinde görev alan memurlar; ilmiye, mülkiye, seyfiye, kalemiye sınıfı olarak 4 e ayrılır.
İlmiye: Din, yargı, eğitim ve belediye hizmetlerinde çalışanları,
Mülkiye: Sadrazam, vezir, beylerbeyi gibi üst düzey kamu yöneticileri
Seyfiye: Kumanda heyeti dışında kalan askeri personel
Kalemiye: Kayıt ve yazışma işlerini yapan insanların sınıflandırma sistemi, rütbe sistemi olarak tanımlanabilirdi.
Tanzimat döneminde kamu yönetimine etkinlik ve işlerlik kazandırmak amacıyla Osmanlı kamu yönetimi teşkilatında adli, mali, mülki alanlarda önemli ıslahatlar yaşanmıştır.
Tanzimat dönemiyle birlikte köklü değişiklikler bahsedebiliriz. II. Mahmut dönemi ile başlayarak Tanzimata kadar devam eden yönetim mekanizmasının değişiklikler yapan ıslahat hareketleri çerçevesinde memurlara maaş bağlanmıştır.
Tanzimat döneminde Tercüme odasından yetişen Tanzimat bürokratlarının çabalarıyla devlet yönetimindeki şahsilik unsurları yavaş yavaş ortadan kalkarak gayri şahsilik unsuru uyulamaya çalışılmıştır. Bu uygulama ile kamu görevlileri padişahın kulları olmaktan çıkarak devletin hizmetine girmişlerdir. Yine bu dönemde ıslahat çalışma ve belgelerinde kamu görevlileriyle ilgili olarak liyakat ilkelerine vurgu yapılmaktadır.
Dünya savaşı dünyada olduğu gibi çok önemli çalışmalar yapılmıştır. Çok partili hayata geçiş kamu hizmetlerindeki genişleme ağını ve kırsal alanlarda kamu hizmetlerinin götürülmesi çalışmaları yönetim sisteminin ve onun parçası olan personel yönetim sisteminin yetersizliklerinin ortaya koymuştur. Bu yetersizliklere çözümler götürebilmek amacıyla yerli ve yabancı pek çok kuruluş ve uzmanı yönetim sistemimiz ve personel sistemlerimizin raporlar hazırlatmıştırlardır. Bu raporlarda önemli görülenler bazıları şunlardır.
1-Neumark raporu : Devlet daire ve müesseselerde rasyonel çalışma esasları hakkında rapor
2-Ekonomik konulara ilişkin rapor
3-Mahaliye bakanlığı kuruluş ve çalışmaları konusunda hazırlanan J.W Martin ve F.Ce
