POPULASYON GENETİĞİ
Belli bir alanda yaşayan bir türe populasyon denir. Buradaki bireyler aynı tür olmalarına karşın farklı genotipte olabilirler. Bu yüzden populasyonlar bir gen havuzu gibi kabul edilir.
Populasyondaki gen havuzunda belirli genlerin bulunma sıklığına gen frekansı denir. Bir genotipteki birey sayısının populasyondaki toplam birey sayısına oranı o genotipin frekansıdır.
Hardy – Weinberg ve Dengeli Populasyonlar:
1. Bir populasyonun gen havuzunda, belirli bir karaktere ait alel genlerinin frekansları toplamı 1’e eşittir.
A ve a gibi iki allelle kontrol edilen bir karakterde;
A geninin frekansı = p
a geninin frekansı = q ile gösterilsin.
p+q=1 olur.
2. Bir populasyonda, belirli bir karaktere ait genotip çeşitlerinin oranları toplamı 1 e eşittir. Bir populasyonda belirli bir karakteri kontrol eden genler A ve a ise; A baskın geni, a çekinik geni ifade ediyorsa bireyler bu karakter açısından üç çeşit genotipte olabilirler. Bunlarda AA-Aa-aa dır. Bireylerden iki çeşit de fenotip görülür. (AA + Aa) baskın özellik ve (aa) şeklinde çekinik özellik.
Homozigot baskın bireylerin oranı = p2
Heterozigot baskın bireylerin oranı = 2pq
Homozigot çekinik bireylerin oranı =q2
p2+2pq+q2=1
ÖRNEK:
Bir populasyonda çekinik yeşil göz geni taşıyan bireylerin sayısı 120 olup koyu göz rengini taşıyan bireyler populasyonun % 96 sını oluşturmaktadır. Buna göre, homozigot göz rengini taşıyan bireylerin sayısı nedir?
ÇÖZÜM:
1 – 0,96 = 0,04 = q2 olur.
q = 0,2
p = 0,8 p2 = 0,64 olur.
0,04’ü 120 kişi ise
0,64’ü x
x= 1920 kişidir.
