Projeksiyon (İzdüşüm) Yöntemleri Nelerdir ?, ödev araştırması, kısaca bilgi, konu anlatımı, hakkında bilgi,
PROJEKSİYON (İZDÜŞÜM) YÖNTEMLERİ
Haritalar çizilirken en önemli sorun, küre biçiminde olan bir alanın düzlem üzerine çizilirken ortaya çıkan hatalardır. Bu hataları azaltmak için harita projeksiyonları kullanılmaktadır.
Yeryuvarlağı gerçekte yuvarlak olduğundan üzerindeki şekilleri, bir düzlem (kâğıt) üzerine olduğu gibi (Geometrik bağıntıları bozulmadan) aktarmak için bir-takım sistemlerden faydalanmak zorunluluğu olmuştur. Buna “harita projeksiyonu” denilmiştir. Aktarma sırasında uzunluklar,” açılar, yönler ve şekillerin ölçeğe göre tabiattakine eşit olması istenir. Ancak, bu. geornetrik niteliklerin hepsini kendine toplamış bir izdüşüm yoktur. Fakat, haritaların kullanılış amacı göz önüne alınarak izdüşüm sistemi seçilir ve uygulanır.
Çok çeşitli projeksiyon yöntemleri olmakla birlikte belli başlı üç önemli projeksiyon bulunmaktadır. Bunlar alan, uzunluk ve açı koruyan projeksiyonlardır. Bunlar A, B ve C şekillerinde gösterilmiştir. Coğrafyada alan koruyan projeksiyonlar tercih edilir.
1. Açı Koruyan Projeksiyon:
Silindir üzerine olan harita izdüşümünde, saydam olduğu düşünülen silindir, küreye Ekvator’da teğettir. Bunun üzerinde bütün noktaların enlem ve boylamları belirlenir. Silindir kesilir, bir düzlem olarak açılır. Meridyenler birbirine paralel uzanışta olmuştur. Paralel daireler hep bir uzunluktadır. En iyi gösterilen yer Ekvator ve çevresidir. Kutuplara doğru yanlışlar artar
2. Alan Koruyan Projeksiyon:
Koni izdüşümü haritalar, kürenin üzerine geçirilen saydam kâğıt, bir paralel daireye teğet bir konidir. Bütün esaslar bu taslağa taşınır. Koni kesilir ve açılır. Şunlar görülür: Teğet olan paralel daireden başlayarak, öteki paraleller kutuplara doğru iç içedir. Meridyenler, kutuplara doğru birbirine yaklaşırlar. Bu izdüşümde alanlar değerlerini korumuştur. Kutuplar ve çevreleri en iyi gösterilir. Siyasi haritalar yapılır.
3. Uzunluk Koruyan Projeksiyon:
Ufku izdüşüme gelince, bir noktada küreye teğet saydam kâğıda bu bölgedeki bütün noktalar düşürülür. En gerçek yeri ortalardadır.
Bu sistemler dışında, bütün yeryüzünü bir arada gösterebilmek için “yırtık taslaklardan yararlanılmıştır: Yıldız, yürek, elma, biçimli gibi.
ÖRNEK:
Dünya yüzeyi, düzlem üzerine aktarılırken şekil ve boyut bozulmalarına uğrar.
Bu bozulmaların nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kara kütlelerinin Kuzey Yarımkürede fazla olması
B) Yüzey şekillerinin engebeli olması
C) Yerin şeklinin geoid olması
D) Güney kutbunun buzullarla kaplı olması
E) Okyanusların kapladığı alanın fazla olması
1995-ÖYS
ÇÖZÜM:
Haritalarda bu bozulmanın sebebi’ Dünya’nın şeklidir.
Cevap C’dir.
