D. Ricardo karşılaştırmalı üstünlükler teorisiyle, ülkelerarasında işbölümünün esaslarını açıklayarak, hangi ülkenin hangi ürünlerin üretiminde uzmanlaşması gerektiğini, nedenleriyle ortaya koymaktadır.
Hııme ve A. Smith’in sözünü ettiği D. Ricardo’nun geliştirdiği karşılaştırmalı üstünlükler teorisine göre, uluslararası mübadele, tüm katılanlar için (hatta tüm mallan öteki ülkelerden mutlak olarak daha ucuza üreten bir ülke için bile) yararlıdır Serbest ticaret altında her ülke, göreceli olarak daha ucuza üretebildiği malların üretiminde uzmanlaşıp bunları ihraç etmeli, buna karşın öteki ülkelerden bu ülkelerin, kendilerine oranla daha ucuza
ürettikleri (yani kaışılaştırmalı üstünlüğe sahip oldukları) mallan ithal etmelidir.
D Ricardonun hangi ülkede neyin üretileceğine ışık tutan bu teori¬sinin alanda farlılaşmaya ilişkin yorumu şu şekilde özetlenebilir: Her ülkede, üretim faktörlerinin dağılımı ve doğal etkenlerin (ulaşım olanakları ve iklim) farklı olması, üretim maliyetinin de farklı olmasına neden olmaktadır. Ricardo, üretim faktörlerinin ülke sınırları içinde taşınabi-lirliği, ülke sınırları dışına ise taşınmasının mümkün olmaması varsayımı altında, her ülkenin, göreceli olarak daha ucuza üretebileceği ürünlerin üretiminde mukayeseli üstünlüğe sahip olduğunu ve o ürünlerde uzmanlaşması lazım geldiğini öne sürer.
Görüldüğü gibi bu teori, her ürün için (buğday, kumaş, şarap v.b.) bir ülkenin ideal kuruluş yeri olmasını ortaya koyarak, üretimin uiııslararasındaki dağılımını dile getirmektedir. Ne var ki bu teori, uluslararasında alansal dağılımını belirtirken, bir ülkede hangi endüstrilerin, hangi yörelerde kurulması gerektiği sorusuna (coğrafi konum sorunu) yer vermemektedir. Daha öz bir deyişle, işletmelerin kuruluş yeri ve dolayısıyla alanda dağılımının, bir ülke içinde değil de ülkeler arasında nasıl olacağının esasları belirtilmektedir.
Hangi ülkede ne gibi ürünlerin üretiminde uzmanlaşılması gerektiğine ışık tutan bu teori, Ricardo dan sonra birçok yazarca ve özellikle de günümüzde Ohlin tarafından geliştirildi.
Ohlin, karşılaştırmalı üstünlükler teorisini aynı zamanda aynı ülke içindeki bölgeler arasındaki ticarette de geçerli olduğunu (bu analizi işgücünün yapışkanlığı varsayımının gerçeğe uydu¬ğunu kabul ederek yapmaktadır) göstererek, uzmanlaşmanın en kıt olan üretim etkenlerinden tasarruf etmeyi sağlayacak şekilde olacağını belirtmektedir.
