Sakarya Meydan Muharebesi Nedeni ve Sonuçları Hakkında Bilgi

Sakarya Meydan Muharebesi Nedeni ve Sonuçları Hakkında Bilgi, konu özeti, ödev araştırması, detaylı bilgi,

SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ

(23 Ağustos-13 Eylül 1921)

Nedeni: Son bir saldırıyla Sakarya Irmağını geçerek Türk kuvvetlerini imha edip Ankara’yı almak isteyen Yunanlıların büyük bir saldırıya geçmeleri,

Sonuçları:

* Savaşın başlarında, Yunanlılar Türk savunma hatlarını yararak Ankara’ya 50 km yaklaşmışlarsa da Mustafa Kemal’in hattı müdafa yerine sathı müdafaa taktiğini esas alan emrinin de etkisiyle toparlanan kuvvetlerimiz, önce Yunanlıları durdurmuş, ardından karşı bir taarruzla Sakarya Irmağı’nın batısına atmıştır.

* Saldırı gücü tükenen Yunanlılar savunma, Türk kuvvetleri ise taarruz durumuna geçmişlerdir.
* Mustafa Kemal’eTBMM tarafından oybirliği ile Müşirlik (mareşallik) rütbesi ve Gazilik unvanı
verilmiştir (19 Eylül 1921).
* TBMM Hükümeti’nin uluslararası alandaki etkinliği artmıştır.
Rusya’ya bağlı Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan ile Kars Antlaşması (13 Ekim 1921) yapılmış böylece doğu sınırımız kesinlik kazanmıştır.
* İtalyanlar Anadolu’yu tamamen boşaltmışlardır.
* Fransa ile Ankara Anlaşması imzalanmıştır.
* İtilaf devletleri TBMM Hükümeti’ni barış görüşmelerine davet etmişlerdir.

Ankara Anlaşması (20 Ekim 1921)

* Güney bölgelerimizde işgal faliyetlerine girişen Fransa’ya karşı Kuva-i Milliye başarıyla mücadele etmiş ve daha Sevr Anlaşması’ndan önce TBMM
Hükümeti ile Fransa arasında ilişkiler başlamıştır.
* II. İnönü Savaşı’nın kazanılması Fransa’yı TBMM Hükümeti’yle diplomatik girişimlere yöneltmiş, fakat Kütahya- Eskişehir Savaşları bu girişimi geciktirmiştir.
* Sakarya Savaşı’nın kazanılması Fransa’nın tüm tereddütlerini giderdiğinden TBMM Hükümeti’yle Ankara Anlaşması imzalamıştır.

* Ankara Anlaşması’yla;

– Fransa, Türkiye’nin bağımsızlığını tanımıştır.

– Türkiye ile Fransa arasındaki savaş durumu sona ermiştir.

– Fransızların Hatay dışında Anadoludan çekilmeleri kabul edilmiştir. Hatay’da Türklere geniş haklar verilmesi sağlanmıştır.

YORUM: Yunanlıları desteklemede İngiltere yalnız kalmıştır. Dolayısıyla Türkiye’nin işgali sırasında görülen İtilaf bloku artık parçalanmıştır. Dış siyasette güçlü ve sözü geçer olmanın içte de güçlü bulunmakla sağlanabileceği açıklık kazanmıştır

İtilaflarla Yapılan Barış Görüşmeleri
* Sakarya Savaşı’nın kazanılması itilafları TBMM Hükümeti’ni daha ciddiye almaya zorlamıştır.
* İtalya ve Fransa’nın TBMM Hükümeti’ne yönelik olumlu tutumları, İngiltere ve Yunanistan’ı da barış yönünde etkilemiştir.

Anlaşma devletleri, 22 Mart 1922’de TBMM Hükümeti’ne ateşkes önerisinde bulunarak Türk -Yunan Savaşı’nın sona erdirilmesi için barış konferansı düzenlenmesini istemişlerdir.

* İtilaf devletlerinin barış sağlanıncaya kadar Türk ve Yunan kuvvetlerinin kendi denetimlerine alınması isteği egemenlik ilkesine uymadığı için TBMM Hükümeti tarafından kabul edilmemiştir.
* TBMM Hükümeti’ne yeni şartlar sunan Anlaşma devletleri Doğu Trakya’daki Edirne’nin Yunanistan’a Tekirdağ’ın ise Türkiye’ye bırakılmasını; İzmir ve çevresinin Türkiye’ye bırakılmakla birlikte Rumlara geniş haklar verilmesini; Doğu Anadolu’nun geleceği ile ilgili Milletler Cemiyeti’nin karar vermesini ve kapitülasyonların hafifletilmesini istemişlerdir. Fakat bu istekler Misak-i Milliye ve bağımsızlığa aykırı bulunduğundan TBMM Hükümeti tarafından kabul edilmemiştir.