SANAT FELSEFESİ
Sanatın ne olduğunu soran, olanaklarını, ölçülerini, sanatçının etkinliğini anlamaya çalışan felsefe dalıdır. Ama tüm bu bilgileri değil güzellik fenomeninin bilgisini ortaya koyar.
GÜZELLİK NEDİR?
Platon : Güzellik ideadır değişmez.
Aristo : Güzel orantı ve düzendir.
Plotinos : Tanrısal aklın evrensel ışımasıdır.
Hegel: Mutlak ruhun nesnelere dönüşmesidir.
Schopenhaur : Mutlak iradenin kendini dışa vurmasıdır.
Hartmann : Tinin maddede kendini göstermesidir.
SANAT PROBLEMİ
1. Taklit Olarak Sanat:
Platon “Yansıtma” kavramıyla açıklar. Sanat eserleri iradelerin kopyalarıdır kopyalarıdır.
2. Yaratma Olarak Sanat:
Yansıtma kuramına karşıdır. Doğada mükemmellik yoktur. Sanat Felsefesi Haya! gücü mükemmele ulaşır.
3. Oyun Olarak Sanat:
Sanat ve oyun fayda amacı gütmez. Gündelik kaygı ve korkulardan uzaklaştırır.
Estetik Yargı Problemleri: Kişilere göre farklılık gösterir. Estetik yargılar sübjektiftir.
Güzellik – Doğruluk – İyi – Hoş – Yüce İlişkisi 1. Güzellik ve Doğruluk:
Güzellik; sübjektif bir biçimde bir nesnenin algılanmasıdır.
Doğruluk; objektif biçimde değişmez olanlardır.
2. Güzellik ve İyilik:
Kant’a göre güzellik; görmeye dayanır. Seyretme ve hoşlanma vardır.
İyilik; anlamaya ve kavramaya bağlıdır.
3. Güzellik ve Yücelik:
Güzellik, bir obje ile sınırlıdır. Yücelik ise; sınırsızlık ve sonsuzluktur.
Estetiğin Temel Sorularına Yaklaşımlar
1. Estetik Yargıların Yapısı:
Kişilerin bir sanat eserine karşı duyduğu beğenme ya da beğenmeme yargısıdır. Kişiseldir. Yani sübjektiftir.
2. Ortak Estetik Yargıların Olup Olmadığı:
Ortak estetik yargıların olup olmadığı ilkçağdan beri tartışılmaktadır. İki yaklaşım ortaya çıkar.
Ortak estetik yargılar vardır.
Ortak estetik yargıları yoktur.
Estetiğin görevi, bulanık ve karmaşık olan duyusal bilginin mükemmelliğini araştırmaktır. Duygusal bilginin mükemmelliği güzellik adını alır. Buna göre estetiğin konusu güzelliktir.
Sanat eseri bir madde varlığı olarak değil de tinsel bir varlık olarak kavranır. Sanat eserinin estetik olarak algılanması gerekir. Bu estetik bir eğitimi zorunlu kılar.
