Sav, yaşanılan olaylardan çıkarılan derslerin duygu ve düşüncelerin özlü bir anlatımıdır. Bugün atasözü dediğimiz bu sözlere eski Türkler sav adını vermiştir. Sav, eski çağlarda ortaya çıkmış, ölçülü, uyaklı ve akılda kalabilen özlü sözler olup sözlü edebiyat ürünlerindendir.
Sav; söz, atasözü, haber anlamlarına gelir. Bugünkü atasözü sözcüğünün yerine kullanılmıştır. Savlar, toplumun yargılarını, din, ahlâk, hukuk, eğitim, gelenek ve göreneklerden çıkan kuralları, öğütleri, tecrübeleri günümüze kadar aktaran özlü sözlerdir. Belirli bir bilgi birikimi, dil, tecrübe, akıl ve değerlendirme sonucunda ortaya çıkan bu ürünlerin ilk örnekleri genellikle manzumdur. Kolaylıkla değiştirilemeyen ve sağlam biryapısı olan bu ürünler anonim karakter taşır.
İslâmiyet Öncesi Türk Edebiyatı ürünü olan savların örneklerine Dîvânü Lügâti’t-Türk’te rastlanmaktadır.
SAV ÖRNEKLERİ
1. Aç ne yimes, tok ne times.
2. Biş erngek tüz ermes.
3. Ermegügebulıtyükbolur.
4. Esende ivekyok.
5. Evdeki buzağı öküz bolmas.
6. İt ısırmas, attepmes, time.
7. Kişi alası içtin, yılkı alası taştın.
8. Koşa kılıç kınga sıgmas.
9. Kül ürkünçe köz ürse yik.
10. Öldeçi sıçgan muş ayakı kaşır.
11. Sınamasa arsıkar.sakınmasa usrukar.
12. Su içürmesge süt bir.
13. Tag tagka kavuşmas, kişi kişige kavuşur.
14. Ula bolsa yol azmas.bilig bolsa sözyazmas.
15. Umakelse kutkelir.
16. Tevi silkinse eşekke yük çıkar.
17. Yıgaç ucunga yil tegir, körklüg kişige söz kelir.
18. Yılan kendü eğrisin bilmes, tevi boynun eğri, tir.
19. Yir basruku tag, budun basruku bey.
20. Atası anası açıg almıla yese oglı kızı tısı kamar.
(Cevdet KUDRET, Türk Edebiyatından Seçme Parçalar) (Kaşgarlı Mahmut, Divânü Lügati’t Türk, Ali Çiçekli)
