Şeyh Sait İsyanı (1925)
Piran bölgesinde Şeyh Sait öncülüğünde başlayan ve kısa sürede Elazığ ve Genç dolaylarına kadar yayılan, Musul meselesinde Türkiye’yi zayıf bırakmak için İngiltere tarafından desteklenen, Doğu’da bir Kürt devleti kurma amacı taşıyan ve Takrir-i Sükun Kanunu’nun çıkarılması, kısmi seferberlik, İstiklal Mahkemeleri gibi adımların atılması ile bastırılan, Türkiye Cumhuriyeti’nde laik rejimi yıkmaya yönelik ilk ayaklanma.
Şeyh Sait Ayaklanması Nedenleri
1.Yenilik hareketlerinin istenmemesi.
2.Toprak ağalarının yeni devleti çıkarlarına uygun bulmaması.
3.Musul’u Türkiye’ye vermek istemeyen İngiltere’nin Irak ile Türkiye arasına tampon vazifesi görecek olan Kürt Devleti kurdurmak istemesi.
4.Doğu Anadolu’nun yıllarca ihmal edilmiş olması.
5.TCF’nin inkılâplara karşı çıkanlarca ümit verici tutumu
Şeyh Sait İsyanı’nın Sonuçları
1.İstiklal Mahkemeleri tekrar kuruldu.
2.Takrir-i Sükûn Kanunu çıkarıldı.
3.TCF kapatıldı.
4.İlk çok partili hayat denemesi başarısız sonuçlandı.
5.Musul meselesi İngiltere lehine sonuçlandı.
6.Devrimler konusunda dikkatli olunması gerektiği görüldü.Not: Bu isyan laikliğe ve devrimlere karşı oluşan ilk ciddi isyandır.
