Sıcaklığın Dağılışına Etki Eden Faktörler Nelerdir ?, kısaca bilgi, konu özeti, ödev araştırması, ansiklopedik bilgi,
Sıcaklığın Dağılışına Etki Eden Faktörler
1. Güneş Işınlarının Düşme Açısı:
Geliş Açısı:
a. Enlem (Dünya’nın şekli)
b. Mevsimlere (Eksen eğikliği ve Yıllık hareket)
c. Günün saati (Günlük hareket)
d. Eğim ve bakıya (Yerşekilleri)
göre değişir.
2. Yükselti:
100 m. yükselince sıcaklık 0,5 °C azalır. (Ters orantı)
3. Kara ve Denizlerin Dağılışı:
Karalarla denizlerin iletkenlikleri, etki derinlikleri ve üzerlerindeki nem miktarları farklıdır.
4. Atmosferin Nem Miktarı:
Nem bir denge unsurudur, ısınmayı ve soğumayı geciktirir.
5. Okyanus Akıntıları:
Sıcak su akıntıları etkili olduğu kıyılarda sıcaklığı yükseltirken, soğuk su akıntıları sıcaklığı duşurur.
6. Rüzgârlar:
Alçak enlemlerden ve sıcak bir ortamdan esen rüzgarlarla, föhn rüzgarları sıcaklığı artırır.
7. Toprak ve Kaya Türleri:
Yüzeylerin açık veya koyu renkli olması sıcaklığı etkiler.
8. Bitki Örtüsü:
Isınmayı ve soğumayı geciktirir. Bu maddeleri biraz daha ayrıntılı inceleyelim.
a. Enlem: Dünyanın şeklinden olarak ışınları ekvatordan kutuplara doğru daralır. Buna bağlı sıcaklıklarda
azalmalar görülür.
b. Eksen Eğikliği (Mevsimler): Güneş ışınları eksen eğikliğine bağlı olarak her gün farklı noktalara dik açıyla gelir. Yazın kuzey yarımküreye güneş ışınları dik geldiğinden sıcaklıklar artar, kışın ise tam tersidir.
c. Günün Saati ve Güneşlenme Süresi :
Güneş ışınları belirli bir noktaya sabah kuşluk ve öğle vakitlerinde farklı açılarla gelir ve sıcaklığın farklı olmasına yol açar.
Güneşlenme süresi de sıcaklığı etkiler. Bu süre arttıkça sıcaklıkta artar. Yaz aylarında güneşlenme süresi fazla oldığundan sıcaklık değerleri de yüksektir.
d. Bakı ve Eğim Yerşekilleri : Bakı güneşi görme durumudur. Kuzey yarımkürede güneye güney yarımkürede ise kuzeye bakan yamaçlar bakı durumundadur. Dönenceler arasında bakı şartları belirtilen tarihe göre değişir. Ekvator üzerinde bakının sıcaklığa belirgin etkisi yoktur.
Bakının Etkileri
-Sıcaklık daha fazla olur
-Güneş ışınları daha dik açıyla gelir
-Kar erimeleri daha erken başlar
-Aynı türdeki bitkilerin olgunlaşma süresi daha kısa olur.
-Kalıcı kar sınırı daha yüksekte bulunur.
-Ormanın üst sınırı daha yükseklerdedir.
-Aydınlanma süresi daha fazla olur.
-Yerleşmeler için daha elverişlidir.
