Soy gazlar (aynı zamanda inert veya nadir gazlar), benzer özelliklere sahip bir grup kimyasal elementtir: normal şartlar altında, çok az kimyasal tepkime ile renk, koku ve tat içermeyen monotomik gazlardır. Soy gazlar helyum (He), neon (Ne), argon (Ar), kripton (Kr), ksenon (Xe) ve radyoaktif radon (Rn) içerir. Formal olarak, bu gruba yeni keşfedilen Oganeson (Og) da eklenebilir, ancak kimyasal özellikleri çok fazla bilinmemektedir.
Bu elementler periyodik tablonun 8A grubunda bulunurlar. Soy gazlar kimyasal olarak etkisizdir ve sadece aşırı koşullar altında kimyasal reaksiyonlara katılabilir.
Soygazların özellikleri, modern atomik yapı teorileriyle açıklanmaktadır: valans elektronlarından gelen elektron kabukları doldurulmakta, böylece sadece çok az sayıda kimyasal reaksiyona izin verilmektedir: bu elementlerin sadece birkaç yüz kimyasal bileşiği bilinmektedir. Normal basınçta, herhangi bir asal gazın erime ve kaynama noktaları 10 ° C’den daha az farklılık gösterir; bu yüzden, sadece küçük bir sıcaklık aralığında sıvı halde kalırlar.
Neon, argon, kripton ve ksenon, gazların sıvılaştırılması ve parçalanmış yoğunlaştırma yöntemleri kullanılarak, özel tesisler tarafından havadan ayrılır. Helyum kaynağı, kriyojenik gaz ayırma yöntemleri ile ayrılan yüksek bir helyum konsantrasyonuna sahip bir doğal gaz deposudur. Radon genellikle bu elementin bileşiklerinin çözeltilerinden bir radyoaktif bozunma ürünü olarak elde edilir.
MR cihazı
Asal gazlar çok düşük erime ve kaynama noktalarına sahip olduklarından mühendislik alanında iyi soğutucular olanak bilinir ve kullanılırlar. Örneğin eksi 268 derecede erime özelliğine sahip sıvı helyum nükleer manyetik rezonans durumlarında bobinlerin soğutulması için kullanılır.
