TİFO, salmonella tifi adlı bakterinin yol açtığı bulaşıcı hastalık. İlkçağdan bu yana bilinir, özellikle lenf bezlerini tutar ve dünyanın her yanında rastlanır.
Nedenleri. Mikropların besin maddelerine bulaşmasında sinekler önemli rol oynarlar. Besin maddeleri aracılığıyla sindirim sistemine giren bakteriler, burada üreyip, özellikle bağırsaklardaki lenf bezlerinde ve bu bezlerden olan inceba-ğırsaklardaki player plakaları adı verilen özel lenf bezlerine yerleşerek üremelerini sürdürürler. Kuluçka dönemine rastlayan bu üreme dönemi 3-60 gün arasında değişir. Çoğalan bakteriler bir yandan da kana karışırlar. Bakteriler dalak ve karaciğerde de çoğalabilirler. Bu organlarda çoğalan bakterilerin yeniden kana karış-malanyla tifo enfeksiyonu, tifo hastalığına dönüşmüş olur. Kana kansan bakteri kümeleri, özellikle derideki kılcal damarları tıkayarak, deride pembe renkli lekelere yol açarlar. Tifo bir kez geçirildikten sonra yaşam boyu bağışıklık kazandırır.
Belirtileri. Ateş, deride pembe lekeler, dalak büyümesi, kalbin normalden yavaş atması başlıca belirtilerdir. Genel olarak 10-20 günlük bir kuluçka döneminden sonra hastalık gelişir, 2-3 hafta kadar sürer. Tedavi görmeyen hastalarda belirtiler sinsice gelişir. Baş ağrısı, halsizlik, a-teş, iştahsızlık, karın ağnsı, titreme, karın bölgesinde rahatsızlık duygusu, başlangıçta kabızlık, deride pembe kızarıklıklar, burun kanaması, ishal, karaciğer büyümesi, bazen sarılık gelişir. Bu belirtiler zamanla yavaş yavaş kaybolur ve hasta iyileşir.
Tedavisi. En etkili tedavi, Kloramfeni-kol adlı antibiyotiktir. Tedaviden 12 saat sonra bakteriler kanda kaybolur. Tedavisi süresi yaklaşık 10-14 gün arasında sürer. Bu dönemde hasta kesin yatak istira-hati yapmalıdır. Kalori ve protein açısından zengin, ancak posa bırakmayan bir beslenme yapılmalıdır. Eğer bağırsak delinmesi gelişmişse cerrahi girişim gerekir. Hastalığa karşı korunmada tifo aşısından da yararlanılabilir. Aşı % 65 oranında koruyucu etki gösterir.
