Türkiye İsrail ilişkileri gerildi, BM nin raporu bir hayli dikkatleri üzerine topladı, BM raporu kendisi değil sanki İsrail yazmış gibiydi, İşte raporda yazılanlar ve Türkiye-İsrail ilişkileri devamı..
GAZZE ABLUKASININ SİVİLLERE ETKİSİ YOK
– Gazze’nin uluslararası hukuk bakımından belirsiz bir yasal statüde bulunması, İsrail’in silahlı saldırılara karşı kendini savunma hakkını elinden almaz. İsrail deniz ablukasını, Gazze’ye silah girişini ve denizden herhangi bir saldırı yapılmasını önlemek için koydu.
– Ablukanın Gazze’deki siviler üzerinde özel bir etkisi olup olmadığını ölçmek zor. Zira Gazze’ye gidecek malların miktarını belirleyen karadan geçiş politikası. Gazze’de dikkat çekici ölçüde bir liman yok. Buraya gidebilecek tek deniz araçları küçük balıkçı tekneleri. Bu da Gazze’ye denizden önemli tedarik sağlama imkanının düşük olduğunu gösteriyor.
İHH’NİN GERÇEK AMACI ŞÜPHELİ
– Gemilerde bulunan insani amaçlı malzemelerin birçoğunun niteliği ve değeri de tartışmaya açık. Gazze 1, Eleftheri Mesogeio ve Defne-Y. gemilerinde bol miktarda insani amaçlı malzeme ve inşaat malzemesi vardı. Mavi Marmara’da da bir miktar gıda ve tıbbi malzeme olsa da, bunlar sadece yolculuk amaçlı görünüyordu. “İnsani amaçlı malzemeler”in hepsi yolcuların kendi çantalarında taşıdıkları gıda ve oyuncaklarla sınırlıydı. Bu insani malzemeleri taşımak için sadece 3 gemi yeterliyse, altı gemilik bir filoya çok da ihtiyaç olduğu söylenemez.
İKİ ÜLKE DE ÇABA GÖSTERDİ
– İsrail de Türkiye de bu olay ve sonuçlarının yaşanmasını istemedi. İki devlet de olayların bu şekilde gelişmemesi için gereken adımları attı. Türk yetkililer filonun organizatörlerine, İsrailli güçlerle karşılaşmamaları için gerekirse rotalarını değiştirmeleri konusunda da ikna etmeye çalıştı. Ancak filo katılımcılarının potansiyel riskler konusunda uyarılması ve onları bu eylemlerinden caydırmak konusunda daha fazlası yapılabilirdi.
İSRAİL DAHA FAZLA UYARILMALIYDI
– İsrail’in ablukayı uygulaması, gemi direndiği takdirde güç kullanımını da gerektirebilir. Asıl sorun İsrail donanmasının gemilere doğru zaman ve yerde çıkıp çıkmadığı. Gemiye çıkış şafaktan önce saat 4.30 sıralarında başladı. Abluka alanına uzaklık 64 deniz miliydi. Geminin abluka alanına ulaşmasına birkaç saat vardı. Son iki uyarı da gemiye çıkıştan yaklaşık 2.5 saat önce yapıldı. İki taraf arasında, askerlerin güç kullanarak gemiye çıkacağı konusunda bir iletişim olmadı.
OPERASYON DAHA İYİ PLANLANABİLİRDİ
– Operasyon daha iyi planlanmalıydı ve daha farklı şekilde uygulanmalıydı. Direniş durumunda alternatif bir planın olması da sonucun böyle olmasını engelleyebilirdi. Bütün bunlara rağmen operasyonun devam etmesi fazlasıyla üzüntü verici.
– İlk ateşi kimin ettiğiyle ilgili görüş ayrılığı var. Türk raporu, askerler gemiye inmeden ilk ateşin hem sürat teknesi, hem de helikopterlerden edildiğini, bunun da yolcuları panikle kendilerini korumaya ittiğini öne sürüyor. İsrail raporu ise ilk helikopterden iniş başladıktan sonra, İsrail askerlerinin saldırıya uğradığını, kendilerini korumak için ateş ettiklerini belirtiyor. Askerlerin iniş yaparken ateş etmeleri çok mümkün görünmese de güvertede ağız dalaşı başladıktan sonra helikopterlerden ateş edilmiş olması da mümkün. Mavi Marmara’daki bazı yolcular, gemiye çıkılarak yapılacak herhangi bir müdahaleye, şiddetle direnmeye hazırdı.
– İsrail güçlerinin Mavi Marmara’yı ele geçirmek için kullandıkları güç kabul edilemez. Adli tıp incelemeleri ölenlerin çoğunun, sırtlarından ya da yakın mesafeden de olmak üzere birçok kez vurulduğunu gösteriyor ki bunlar da İsrail’in sağladığı belgelerde bulunmuyor.
Türkiye İsrail İlişkileri Dünya Gündeminde de Yer Buldu ;
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Noel Clay, BM’nin Mavi Marmara raporu ve Türkiye’nin İsrail ile ilgili kararına yönelik sorusunu yanıtladı.
BM’nin Mavi Marmara saldırısıyla ilgili raporunun kendilerine ulaştığını belirten Clay, ABD’nin hem İsrail hem de Türkiye ile uzun yıllara dayanan dostluğu bulunduğunu hatırlattı.
Clay, “İsrail ve Türkiye’nin, uyuşmazlıklarını gidermeye yardımcı olabilecek adımlar konusunda, raporun yayımlanmasından önce anlaşmaya varamamasından üzüntü duyuyoruz. Ama iki ülkenin uzun yıllara dayanan ilişkilerini geliştirmek için fırsat arayışına devam edeceklerini umuyoruz ve her iki tarafı bu amaç doğrultusunda teşvik edeceğiz” dedi.
Clay, ayrıca, “birçok defalar belirtikleri gibi”, ABD olarak Gazze’ye yardım gemileriyle ilgili yaşanan olaydaki trajik can kayıpları ve yaralanmalar dolayısıyla derin üzüntü duyduklarını kaydetti.
İngiltere çağrı yaptı
İngiltere de Türkiye ile İsrail’i uzlaşma sağlamaya çağırdı.
İngiltere Dışişleri Bakanlığından bir yetkili, raporun detaylarını incelemekte olduklarını belirterek, şunları kaydetti:
“İngiltere, BM Genel Sekreteri’nin bir soruşturma paneli oluşturmasını destekledi. Bu panelin Gazze filo olayıyla ilgili sorunun çözülmesinde, araştırılmasında ve gelecekte benzer bir olayın yaşanmasının önlenmesinde çok önemli bir rol oynadığı konusunda İngiltere başından beri açıktı. Şu anda raporun detaylarına bakıyoruz ve tüm beklentiyi karşıladığına katkı sağladığını umuyoruz. Her iki tarafı da çabalarını yenileyerek, uzlaşma sağlayacak bir paket bulmaya çağırıyoruz.”
