Yıldırım nedir nasıl oluşur?, Şimşek nedir nasıl oluşur.
Yıldırım, Dünya’nın en büyük güçlerinden ve olaylarından biri. Tam oluşma nedeni fizikçiler için hala gizemini koruyor.
En basit anlatımıyla yıldırım, bulutları oluşturan su tanecikleri ile havadaki toz taneciklerinin rüzgarın sebep olduğu sürtünme sırasında açığa çıkardığı korkutucu boyuttaki bir elektriklenme olayı.
Bilindiği gibi bulutlar yeryüzünde ısınan havanın metrelerce yükselmesi ile oluşan hava kütleleri, bulutlar yükselirken içlerinde buharlaşarak var olan suyu da yukarı doğru taşırlar, hatta bazı bu bulutlar yerden yaklaşık 20 bin metre kadar yükselebilir. Bulutlar gök yüzünün üst katmanlarına doğru yükselirken içlerinde buharlaşmış şekilde duran su kütleleri yüksekte havanın soğuması ile buz kristalleri haline gelir, tabi bu noktada bulutun içinde toz parçacıklarının da olduğunu unutmamak gerekir.
Buraya kadar herşey tamam, işte bu noktada devreye rüzgar girer. rüzgarın itme gücüyle bu buz kristalleri ve toz parçacıkları birbirine sürtünmeye başlar, sürtünme de doğal olarak enerji açığa çıkartır bu enerji statik yani durağan bir enerjidir.
Bulutların en üst kısımlarında pozitif alt kısmında ise negatif şeklinde olur. Rüzgarın etkisiyle sürtünmenin yarattığı enerji öyle bir boyuta ulaşır ki bulut bu yükü taşıyamaz ve elektrik boşalması gerçekleşir.
Eğer bu boşalma bulutlar arasında olursa, buna şimşek çakması adı verilir.
Bizi ilgilendiren kısım, bu enerji boşalmasının bulutla yeryüzü arasında olan kısmıdır yani bunun adı da yıldırım.
Bulutlar daha da alçaldığında eksi yükler yeryüzüne inmeye çalışır, bu iniş gözle görülmez, yeryüzünde toplanan artı yükler ise buluta doğru çıkar, yerden buluta doğru elektrik akımı oluştuğu için bu sırada yıldırım görüntüsü oluşur hem de saniyede 100 bin km yi bulan bir hızla bu durum gerçekleşir.
Yıldırımın yakıcı etkisi ise hayal edebileceğinizden çok daha fazladır. Yıldırım oluşumu sırasında açığa çıkan enerji yaklaşık 30 bin derecedir. Bu oran güneş yüzeyindeki sıcaklıktan fazladır. Yeryüzüne düştüğü anda felaketler doğurabilir.
Yıldırım düştüğünde açığa çıkan enerji atom bombasından yaklaşık olarak 100 kat daha büyüktür.
Dünyada her yıl 50 den fazla insan yıldırım çarpması nedeniyle ölmektedir.
Yıldırım çoğu zaman anten, telefon direği, yüksek gerilim hattı, minare, ağaçlar ve dik kayalar gibi sivri yerlere düşer. Bunun nedeni iletkenlerde en kuvvetli elektrik alanının keskin kenarlarda ve uçlarda olmasıdır.
Yağmurlu ve şimşekli havalarda, bu tür uzun cisimlerin bulunduğu yerlerden uzak durmak gerekir.
